Soru-Cevap

   SARP  BEY

  SİZE DAHA ÖNCE SES TERAPİSİYLE İLGİLİ BİR SORU SORMUŞTUM.BANA BU KONUDA YARDIMCI OLABİLECEĞİNİZİ YAZMIŞTINIZ,ŞİMDİ SİZDEN BU KONUDA YARDIM İSTİYORUM.OĞLUMA NASIL YARDIMCI OLABİLİRİM BU KONUDA,CEM DEĞİŞİK SESLERDEN DE KORKUYOR;MATKAP SESİ,MUTFAK ROBOTU SESİ,MİKSERİN SESİ,TENEFÜSLERDE KOŞUP BAĞIRAN ÇOÇUKLARIN SESİ ONU FAZLASIYLA RAHATSIZ EDİYOR.KULAKLARINI KAPATIP BİR YERE SAKLANMA İHTİYACI DUYUYOR.BU HALİ BENİ ÜZÜYOR AMA BİR ÇÖZÜM ÜRETEMEDİM YARDIMLARINIZI BEKLİYORUM.

                                                         YILDIZ EMİR

Merhaba seslerin biraz geçmişinden bahsederek konuya girmek isterim . anne karnında yedinci aydan itibaren bebeğin işitme organları gelişimini tamamlar ve bununla beraber bebek duymaya başlar. sesleri boğuk olarak duyabilir birtür flitrasyondan geçer yani. yapılan araştırmalarda bebeğin anne karnında duyduğu seslere benzer tepkileri doğumdan sonra da verdiği ortaya çıkmıştır. Hafıza sistemini oluşturan snaptık düğümler de işte bu evrede ses tetiklemesiyle oluşmaya başlar. Gelelim AİT gibi teknolojik yaklaşımlara bu tür frekans düzenleyici aletler yabancı ülkelerde otizm için pek yaygın olarak kullanılmıyor. İşe yarayabilmesi için veri toplama yöntemleri de çok önemli. Ağrılı yada acılı duyma gerçekten sebep olabilir mi bu kulak kapatmalara? ben 10 gün önce Almanya da REHA CARE dünyanın en büyük rehabilitasyon fuarındaydım ve orda hiçbir merkezde bu tür uygulamaların hele hele otistik çocuklarla kullanılmadığını gözlemledim. Hatta neurofeedback bile kullanım alanı sınırlı bir yöntem olarak karşımıza cıktı. Ses dalgaları ile ilgili AiT tedavisi dikkat dağinıklığı dislexıa gibi durumlarda kullanılıyordu. benim yıllarca kulak kapatan bir öğrencim vardı ancak bir süre sonra seçici davrandığını gördük ve aile ile ortak hareket ettiğimizde bu seçiciliği iyice gözlemledik. hangi seslere nezaman nasıl tepki veriyor diye seslerin ortak özeliklerinden yola  cıkarak bu seslere karşı bazen sağaltım bazen imgeleme bazende imajinasyon  kullanarak tepkisini düzenleme yoluna gittik büyük oranda memnun olduk bu konuda yani sarp beyin dediği gibi bu işler daraltılmış zamanda 10 günlük kürler ile birden ortadan kalkacak diye beklemek yada aileleri beklenti içine sokmak bence de yanlış. burada yanlışlık uzman hekimin yada o yöntemi uygulayan insanın yaklaşımları ile doğru orantılıdır.

kolay gelsin

Sesle ilgili korkuların bir kısmı tıpkı küçük çocuklarda ve ağır zihin engellerinde olduğu gibi  uyaranlara uyum sağlanmasındaki duyarlıktan ya da güçlükten kaynaklandığı gibi otizmin içe dönük yeniyi kabul etmeyen yapısıyla da ilişkilidir.Yani bir engellinin sesten çekinmesi bir uyum güçlüğü üç aylık bir çocğun irkilmesi ise duyarlıktan kaynaklanır.Otizmde ise gerek beş duyuda yaşanan aşırı algılamalar gerekse sosyal algıda yaşanan denge farkları daha farklı bir tablo çıkartır.Ne ki seslere alıştıkça  yabancılık kaybolur.Ancak hem beş duyuda sürekli yapalacak çalışmalar hem de sosyal çalışmalar kesintiye uğratılmamalıdır.Kısacası "korkuyor" diyerek geri çekilmemelidir.Ne yazık ki çoğu kez aileler sesten korktuğu için geri çekildikçe çocuğa sessizlik eğitimi verirler.Oysa yapılması gereken tepkilere karşın sesin ya da müziğin sunulmasıdır.Genelde müzikte sese aşırı tepki veren çocukların daha sonra iyi bir dinleyici oldukları gerçektir.Şimdilerde yetişkin olan eski bir öğrencim büyük marketlerin ses düzenlerini kapattıracak denli yüksek tepki verirdi.Bu durum dışarıda ona eşlik eden bir yakını ile giderildi.Yani bir süre annesi ile markete gitmedi ve tepkilerine de yanındaki yanıt vermedi ve marketten utanmadı.Otizme tıpkı çok küçük seslerin duyulup top patlamasının duyulmadığı işitme dengesizliği sosyal algıda ve gelişimde de vardır.Çevreyi algılamıyor dediğiniz çocuk çevrenin vereceği tepki ile sizi oynatmağa çalışır.Diğer yandan grupta açtığım volumlü müziklere karşın onun tepkilerine şarkılarla yanıt verdik.Diğer çocuklar da çok eğlendi sonra sınıfın şarkıcısı o oldu.Annesinin dayanamadığı marketlerdeki müzik sesine karşı tepki annesine markette aldıracağı şeylerle ilgili tehditten başka bir şey değildi Matkap,mutfak robotu gibi aygıtların seslerinden korku duylması ile doğaldır.Bir yandan da bu korkunun size anlattığı bir şey vardır,onu bırak benle ilgilen dahi olabilir bu.Otizmde öğrenmenin yaygınlaşması yavaş olduğundan başta korktuğu her aygıtla çalışarak korkunun üstesinden gelebilirsiniz,ancak gerçekten altında yatan davranışı da çözmeniz gerekir. Hergün yapılacak elektrik süpürgesi ile yapılan temizlikler ya da ayranını kendisinin mikseri ile yapması gibi örnekleri verebiliriz.Ne ki çoğunlukla anneler daha öce de söz ettiğim gibi otizmde  çocuğun bir sakatlığı olmamasına karşın  çocuklarına ağır  hizmet sunmaktan hoşlanırlar.Tabii diğer taraftan bir insana bir şeyi yapmayı öğretmek çok daha zordur kendiniz yapar verirsiniz ve olur biter.Çalışmalar sırasında seslerden korkuyormuşcasına  kulaklarını kapatması beğendiği insenlar ve olaylar karşısında gözünü kapatması gibidir,ve çok iyi algılıdığının kanıtıdır.Zamanla çalışarak geçecektir Tüm bu korkuların öğrenildiği ortamın ev olduğunu düşünmemiz pek de yanlış bir varsayım değildir dolayısıyla  çalışmaların da en iyi yapabileceği yer evdir.Asılnda bugune dek anlattıklarınızı topladığımızda yemek ve özbakım ile ilgili konularda siz geri çekildiğinizde hiç bir sorun yokmuş gibi davrandığınızda kardeşimizin epey şaşıracağını tahmin ediyorum.Anladığım kadarıyla kendisi otistik olmaktan ziyadesiyle memnun, ona hak vermemek elde değil.Sağlıklı olan herkes ayağına çorba getirilmesini kendine hizmet edilmesine bayılır hele hasta iken yapılan hizmetler daha da makbule geçer.Ama tüm bunlar karşısında bizler de acaba çocuğumuzu yoksa onun sendromlarını mı seviyoruz gibi bir soruyla karşılarız.Kimi ailelerde çocukların iyileşmesi karşısında panik başlar ve eğtimden geri çekilinir bu da ağır patoloji yaşanan ailelerde görülebilen bir bur durumdur.Bu nedenle ailenin sağlıklı  ve bakımlı olmasının üstünde vurgu yapılmaktadır.Özellikle genç profosyoneller bir kısım otistik ailelerinin çocuklarının otizmlerinin azalmasından duyduğu korkuya anlam veremez ailedeki kişilik sorunlarının üstüne gidemez oysa bunları çözmedikçe çocuğun sorunlarını da çözmek olası değildir.Kimi ağır aile patolojilerinde çocuğun otizmi öne sürülerek anneye babaya yeni bir kapalı grup,yeni bir camia ahtta yeni iş imkanları yaratmanın çözümlerine gidilir ve çocuiğun bağımlılığı ya da eğitimi adına hiçbir şey yapılmaz.

Bu arada ses terapisi durumunun bana ilginç geldiğini daha önce sanırım belirtmiştim.Evdeki seslere alıştırılmayan hasta olduğu için her dediği yapılan çocukların evlerinde bile çok az müzik dinlendiğini gördüm.Sonuçta tüm duyalarda şanan bir dengesizlik olduğunu hepimiz biliyoruz ve işitmenin ayarımlaştırılması için ritm li müzikler ve ritm çalışması yapılmasını da öngörüyoruz.Sesterapisine gitmek kimi ailelere çocukları için birşeyler yapıtığı izlenimini sunma olanağı vermek bakımından çok iyidir.Ses terapisini duyalardaki ayrımlaştırma sorunu çözmekten  ziyade amacı belirsiz bir sempton okşama sevgisi olarak görüyorum Sesleri  ayrımlaştırmak için yapılan "ses  çalışmasının" tek faydasının para sesini görsel ve işitsel algılamada terapiste  olduğunu düşünüyorum.Gerek ses  ve görüntü gerekse tad ve duyu anlamında duyusal ayrımlaştırma çalışmalarını bunca küçümsemek on seanslık bir çalışmaya indirgemek aslında ilginç bir yaklaşım Duyusal ayrımlaştırma ve bütünsel algıda eğer sorun büyükse on seansta çözülemez  on seansta düzelecek denli küçükse dikkate almamak gerekir  Ne dersiniz?

Ne yazik ki ülkemizde çocukların özellikle aileler tarfından istismara uğraması karşında çocuk hakları çalışmamaktadır.Korunmaya muhtaç binlerce çocuk varken sıra onlara gelememektidir.ama gelişmiş tüm ülkelerde aileler ve çocuk gözetim alıtındadır,elbette ailler bilinçli olup talepte bulunmadıkça da kamu kurumları hizmet sunmamaktadır.

Nereden nereye geldik ama bizi bu noktaya getiren olgu eğtimden geri çekilmememiz ve sorunların üstüne gitmemiz gerektiği idi.Benzeri vakalara yanıt verebilmek için konuları genişletmem sizi kişisel olarak yaralamıyordur sanırım.Ne yazık ki konularımız çok şıngır mıngır keyifli konular olarak gözükmüyor ama yaşama güneş gözlüğü ile bakmak da çözüm değil.

Sorularınızla çok yaşanan sıkıntılarımızı açtığınız için teşekkür ederimSanki dünyanın yanlış ve eksik davranan tek insanı sizmişsiniz gibi size anlatıyor durumuna düşünüyorum ama şöyle diyelim bu sorunlara birlikte açılım getirmeye çalışıyoruz,bir başka açıdan eskilerin dediği gibi kızım sana söylüyorum gelinim sen anla" durumu buymuş demek ki.Aslında tüm bu sorular çokça yaşadığımız günlük olaylar. 

Mutlu günler dileğiyle