Ülkemizde Bulunan Suriye Vatandaşlarına Yönelik Yardımlarımız Kesintisiz Olarak Devamı Nasıl Sağlanır.

ÜLKEMİZE SIĞINAN SURİYE VATANDAŞLARININ BARINDIKLARI İSLÂHİYE ÇADIRKENTİ

GENEL DURUM

              Başbakanlık AFAD tarafından, Suriye’den Gelenler İçin Kurulan  9 Çadırkent ve 1 Adet Konteynerkentte   bugün itibariyle 23.011 Suriye vatandaşı bulunmaktadır.

             Başkanlığımızca; Hatay ili Altınözü ve Yayladağı ilçelerinde 2’şer, Reyhanlı, Apaydın, Karbeyaz’da 1’er, Şanlıurfa-Ceylanpınar ve Gaziantep - İslahiye’de 1’er olmak üzere toplam 9 çadırkent ve Kilis’de 12 bin kişilik 1 adet konteynerkent kurulmuştur.

              2011 yılı Nisan ayı içerisinde Suriye’de başlayan iç karışıklıklar nedeniyle, nüfus hareketlerine yönelik olarak bugüne kadar ülkemize gelen 40 bin 807 Suriye vatandaşı için, Başbakanlık AFAD tarafından 4 ilimizde kurulan kamplarda bir yılı aşkın süredir, her türlü insani yardım ihtiyacı karşılanmaktadır.

           Başkanlığımızın koordinasyonunda; ilgili kurum ve kuruluşlarca çadırkentlerde ve konteynerkentte barınma, yiyecek, sağlık, güvenlik, sosyal aktivite, eğitim, ibadet, tercümanlık, haberleşme, bankacılık ve diğer hizmetler verilmektedir.

              Konteynerkent ve çadırkentlerde her türlü koordinasyon; ulusal ve uluslararası afet ve acil durumlarda ülkemiz adına yetkili kurum olan Başbakanlık AFAD tarafından sağlanmaktadır.

              Başbakanlık AFAD’ın gönderdiği ödenekler ile kurulan kamplarda; okul, cami, ticaret, polis ve sağlık merkezi, basın brifing birimi, çocuk oyun alanları, televizyon izleme üniteleri, su deposu, arıtma merkezi, trafo ve jeneratör gibi donatılar da yer almaktadır.

             Konteynerkent ve çadırkentlerde; ülkemize giriş yapan Suriye vatandaşlarına günlük olarak 3 öğün sıcak yemek verilmeye devam edilmektedir.

             Hatay’da kurduğumuz çadırkentler ile Kilis’deki konteynerkentte; Başbakan Yardımcımız Sayın Beşir ATALAY ile birlikte BM ve AB temsilcisi Sayın Kofi ANNAN başta olmak üzere, yerli ve yabancı çok sayıda üst düzey yönetici incelemelerde bulunmuştur.

            03-04 Mayıs 2012 tarihlerinde, 83 Suriye vatandaşı ülkemize giriş yapmış, 4 kişi ise kendi istekleri ile geri dönmüştür.

• Bugüne kadar ülkemize toplam  40.807  Suriye vatandaşı giriş yapmıştır.

• Bugüne kadar toplam 17.796 Suriye vatandaşı ülkesine dönmüştür.

• Bugün itibariyle;  Hatay’da 6.560,  Gaziantep’te (Nurdağı-İslahiye) 6.030, Kilis’te 9.633 ve Şanlıurfa’da (Ceylanpınar)  737 olmak üzere toplam 22.960 Suriye vatandaşı ülkemizde barındırılmaktadır. 

• Ayrıca, 19’u refakatçi, 32’si hasta ve yaralı olmak üzere toplam 51 kişi hastanede bulunmaktadır.   

• Hastanedekilerle birlikte ülkemizde toplam 23.011 Suriye vatandaşı bulunmaktadır.

            Hatay’daki çadırkentlerde oluşturulan 35 sınıfta  okul çağındaki 420’si kız, 385’i erkek olmak üzere toplam 805 Suriye vatandaşına okul öncesi, ilk ve ortaöğretim eğitimi verilmeye devam edilmektedir. Ayrıca Kilis’te bulunan  4.251 Suriyeli çocuk ve gencin eğitim ve öğretime başlatılması için çalışmalar devam etmektedir.  

Güncel bilgi için lütfen giriniz; http://www.afad.gov.tr/ 

İslâhiye Çadır Kenti

Suriye Arap Cumhuriyetinde meydana gelen olaylar sonucu yaşanan İnsan hakkı ihlalleri nedeniyle Türkiye’ye sığınan Suriye vatandaşlarının Gaziantep ilinde ikamet ettirildiği İslâhiye Çadır kenti ilçe merkezine yaklaşık 5 km uzaklıkta bulunan Tekel Yaprak Tütün Tesisleri içerisinde kurulmuştur.

Başbakanlık Afet Ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı koordinasyonunda ve bütün kurum ve kuruluşların adeta bir seferberlik içerisinde eşgüdümle gece gündüz denilmeden koordineli çalışma neticesi çok kısa bir süre içerisinde yaklaşık  200 000 +... metrekare alan hizmete hazır hale getirilmiş ve faaliyete geçmiştir.

Ülkemize sığınan Suriye vatandaşlarının barındırıldıkları İslâhiye Çadır kenti uluslar arası mevzuata uygun, çok iyi koşulları taşıyan yaşam alanlarından oluşmuş olup alanında uzman ve kariyerli 5 kişilik yönetim kurulu başkanlığı koordinesinde ve 200 kişilik görevli personel tarafından idare ve sevk edilmektedir.

İslâhiye Çadır kenti  ; 1 başkan,1 güvenlik sorumlusu,1 iaşe sorumlusu,1 sağlık ve sosyal işler sorumlusu,1 idari ve mali işler sorumlusu tarafında ilçe kaymakamı koordinesinde İl Afet Ve Acil Durum Müdürlüğü, Emniyet,Jandarma,Belediye,Özel İdare,SYDV,Milli Eğitim, Kızılay ve diğer  paydaş kurum ve kuruluşlarca ortaklaşa olarak , 22.03.2012 tarihi itibariyle 457 sayılı  İslâhiye Çadır kenti Yönergesi doğrultusunda  hizmet ve faaliyetlerine başlamıştır.

  İslâhiye Çadır kenti Yönergesi; uluslararası hukukta ve Türk hukuk mevzuatında konu ile ilgili düzenlemeler arasında bulunan Birleşmiş Milletlerin 28 Temmuz 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre Sözleşmesi, 31 Ocak 1967 tarihli Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Protokolü,  14.09.1994 tarihli Türkiye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ve ilgili diğer yazılı metinleri dikkate almıştır.

1. Genel Bilgi

Suriye Arap Cumhuriyetinde meydana gelen olaylar sonucu insan hakkı ihlalleri yaşanmaya başlamasından sonra ülkede can güvenliklerinin kalmadığını düşünen 2140

kadar Suriye vatandaşının, Gaziantep ili İslahiye ilçesindeki Suriye’den Türkiye’ye yönelik toplu nüfus hareketi sırasında gerekli tedbirler alınarak; Suriye vatandaşları sınırdan içeri alınarak ilk etapta Gaziantep ili İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde bulunan  2  spor salonunda  geçici konaklama ve gıda ihtiyaçları sağlanmış olup  (26 MART 2012) sabah  itibariyle 2140 suriye vatandaşı İslâhiye Çadır kentine yerleşmişlerdir.

Giriş yapan Suriye vatandaşlarının öncelikle üst taraması yapılmakta, ardından tercüman eşliğinde

Kimlikleri var ise kimlik bilgileriyle, yok ise sözlü beyanlarıyla kayıt altına alınmaktadır. İslâhiye Çadır kenti yerleşkesinde çadırlar, seyyar hastane, banyo, aile ve sosyal hizmet tesisleri, çadır kent yönetim ofisleri ve idari binalarda tadilat yapılarak düzenlemeler yapılmış, sportif ve kültürel alanlarla eğitim alanı oluşturulmuş nakiller buraya gerçekleştirilmiştir.

İslâhiye Çadır kentinde, Daha sonrasında devam edecek Girişlerin artarak devam etmesi nedeniyle çadır kapasite sayısı 2000 olarak planlanmış ve yaklaşık 10 000 Suriye vatandaşı barınacak şekilde yaşam destek üniteleri kurulmuştur.

Gaziantep ilimizde toplam bir çadırkent kurulu bulunmaktadır. Bu çadırkent deki çadır sayısı bu gün itibariyle 1000 civarı’dır.

Suriye’den ülkemize yönelik  kitlesel bir nüfus hareketi nedeniyle koordinasyondan sorumlu kuruluş olarak  Başbakanlık Afet ve Acil  Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)belirlenmiştir. AFAD’ın koordinasyonunda; İçişleri, Dışişleri, Sağlık, Milli Eğitim, Tarım ve Köyişleri, Ulaştırma ve Maliye Bakanlıkları,  Genelkurmay Başkanlığı, Gaziantep Valiliği, Hatay Valiliği, Kilis Valiliği, Diyanet İşleri Başkanlığı, Gümrük Müsteşarlığı ve Kızılay ortak çalışmalar yürütmektedir.

2. Çadır kentlerde Yaşayan Suriye Vatandaşlarının Hukuki Statüsü

Ülkemizin de tarafı olduğu ve uluslararası mülteci hukukuna esas teşkil eden iki temel

metin bulunmaktadır: 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre Sözleşmesi

ve 1967  tarihli Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin  New York Protokolü.  Türkiye,

devletlerin mültecilerle ilgili uluslararası koruma yükümlülüklerini düzenleyen her iki metne

de  “coğrafi sınırlama” ile imza atmıştır. Buna göre “Avrupa’dan gelen kimselere” mülteci

Olma hakkı tanınırken; Avrupa dışından gelenlere bu hak tanınmamakta, üçüncü ülkelere

Geçebilecekleri süre boyunca sığınma hakkı verilmektedir.

Uluslararası mülteci hukuku ulusal hukuka 1994 İltica Yönetmeliği olarak da

Adlandırılan  “Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den

İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar  ile  Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza

Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında

Yönetmelik” ile aktarılmıştır.

Yukarıda anılan metinler ile uluslararası hukuk teamülleri uyarınca, Türkiye’nin açık

kapı politikası sonucunda ülkeye kabul edilen Suriye vatandaşlarına “geçici koruma” statüsü

verilmiştir.  Böylece Suriye’deki durum normale dönene kadar Türkiye’de bir anlamda

“misafir” konumunda  barındırılmaktadırlar. Sığınan kişilerin sayıca çok olması bu statünün

verilmesinde en büyük etkendir.

Bu hukuki statü kapsamında söz konusu kişilerin  sınırdan  giriş  ve çıkışlarına  izin

verilmekte olup her türlü  insani ihtiyaçları karşılanmakta ve güvenlikleri sağlanmaktadır.

Geçici Koruma, ülkelerine dönemeyen üçüncü ülke kişilerinden kaynaklanan kitlesel bir

akının meydana gelmesi ya da derhal meydana gelebilecek olması durumunda, özellikle söz

konusu kişilerin ya da koruma gerektiren diğer kişilerin yararına olarak, bu kişilere acil ve

geçici koruma sağlamak amacıyla sağlanan istisnai özellikteki prosedürdür (Bülent Çiçekli,

edts., Göç Terimleri Sözlüğü, Uluslararası Göç Örgütü (IOM), İsviçre, 2009, s.20). Geçici

koruma, 1990’lı yılların başında Yugoslavya’daki çatışmalardan kaçan insanları korumak için

bazı Avrupa devletleri tarafından uygulanmıştır. Bu statü, 1951 Cenevre Sözleşmesindeki

mülteci statüsünü tamamlar nitelikte olup, uluslararası mülteci hukukunda acil ve geçici bir

çözüm olarak kabul edilmektedir.

3. Barınma Koşulları ve Sağlanan İmkanlar

Çadırkentlerde yiyecek, sağlık, güvenlik, sosyal aktivite, eğlence, eğitim, ibadet, tercümanlık, temizlik hizmeti ve diğer ihtiyaçlar doğrultusunda çeşitli imkanlar sağlanmaktadır. Sahra hastaneleri ve sağlık merkezleri ile sağlık hizmeti sunulmaktadır. Gerekli hallerde Gaziantep ilindeki veya diğer illerdeki hastanelere sevk yapılarak tedavileri sağlanmaktadır. Şimdiye kadar 10 000’e yakın muayene yapılmış; Çocukların aşı takvimleri güncellenerek aşı olmaları sağlanmıştır.

Çadırkentde toplam 480 öğrenci bulunmaktadır ve 3 öğretmen ve çok sayıda

İdareci eğitim hizmetinde görev almaktadır. Yetişkinler için dikiş nakış,el sanatları, el işi, Türkçe kursu ,gibi kurslar verilecektir. Çadır kent sakinlerinin sportif faaliyette bulunmalarını sağlamak

Amacıyla çeşitli branşlarda spor tesisleri kurularak, gerekli malzemeler temin edilecektir.

Sosyal aktivite olarak futbol ve satranç turnuvası, açık sinema gibi faaliyetler düzenlenecektedir.

4. Sağlık ve sosyal hizmetler

Sağlık ve sosyal hizmetler çadırken yönetim merkezi temel hizmet birimi olarak afet ve acil durum proje amiri ve sosyal hizmet uzmanı sorumluluğunda faaliyet göstermekte aşağıdaki birim ve üniteler ile Yerel Halk Meclisi oluşturulmuştur;

• 1 adet 50 yataklı sahra hastanesi
• 1 adet kayıt kabul, danışmanlık, rehberlik ve mülakat giriş nizamiye binası
• 1 adet Kızılay, yönetim ofisi, emniyet bürosu jandarma bürosu, bilgi işlem ve anons odası, tercüman bürosu, depo, mutfak, dinlenme odaları
• Çadırkent Sakinleri Yerel Halk Meclisi

Eğitim Hizmetleri Konseyi Gönüllü Çalışma Grubu

Aile Ve Sosyal Hizmetler Konseyi Gönüllü Çalışma Grubu

Kültür, Sanat Ve Spor Hizmetleri Konseyi Gönüllü Grubu

• 1 adet ücretsiz hizmet verecek kompleks aile sosyal hizmetler tesisi;
  • Giriş ve Danışma
  • Bekleme alanı
  • Çocuk ve Bayanlar Çok amaçlı ve tv izleme salonu
  • Baylar Çok amaçlı ve tv izleme salonu
  • PTT – Haberleşme
  • Güvenlik
  • Şikâyet ve talep bürosu
  • Sosyal servis
  • Aile terapi ve danışmanlık bürosu
  • Psiko-sosyal destek ünitesi
  • Din işleri destek ünitesi
  • Toplum sağlığı ve aşılama salonu
  • Erken çocukluk gelişimi ve beslenmeyi destekleme salonu
  • Bebek emzirme ve alt değiştirme odası
  • 3-6 yaş çocuk Oyun odası
  • Bayanlar çamaşırhanesi
  • Baylar çamaşırhanesi
  • Bayanlar bulaşıkhanesi
  • Baylar bulaşıkhanesi
  • Berber
  • Kuaför
  • Ütü hane
  • Çay -kahve dağıtım bürosu
  • İdare
  • Depo
  • Yemekhane
  • Erzak dağıtım
  • Kreş ve okul öncesi eğitim
  • Mesleki Eğitim
  •  Türkçe konuşma Kursu
  • Kütüphane 
  • Terzi

5. Suriye Vatandaşlarından Kaynaklandığı İddia Edilen Asayiş Sorunları

Çadırkentin dış güvenliğini jandarma sağlarken iç güvenlikten emniyet sorumludur. evrak kayıt kabul ve dönüş iş ve işlemlerinde uluslar arası mevzuatlar doğrultusunda bireyin rızası koşullu tercüman eşliğinde yazılı ve sözlü olarak alınmaktadır. Alanın çevresi nizami ölçülere riayet edilerek tel örgü ile çevrilidir. Çadır kent sakinlerinin karıştığı münferit 1 olay adliyeye intikal etmiştir.

VI. Değerlendirme Ve Sonuç

Türkiye benimsediği açık kapı politikasıyla sınıra gelen her Suriye vatandaşını insani mülahazalarla Türkiye’ye kabul ederek psiko-sosyal destek, hane halkı, bireysel, grup, aile ve toplumsal adaptasyon ihtiyaçların giderilmiş olup ilk ve en acil olarak barınma, sağlık, yiyecek, giyecek,

kişisel bakım ve temizlik ihtiyaçlarını karşılamıştır. Dikkat çekici diğer bir hususda Suriye vatandaşlarından okul öncesi çocukların  ve okul çağındakilerin ilk, orta ve yüksek öğrenimlerinin bir şekilde sürdürüleceğidir

Ülkemize sığınan bu kişiler uluslararası hukukta kabul gören “geçici koruma” statüsüyle koruma altına alınmıştır. Bu şekilde iç hukuktan farklı olarak kendilerine “mülteci” veya “sığınmacı”  statüsü verilmeyerek, her türlü imkanları Devlet tarafından karşılanmak TÜRKİYE Ülkemize Sığınan Suriye Vatandaşlarının Barındıkları Çadırkent üzere bir anlamda  “misafir” konumunda tutulmaktadırlar. Bu statü bakımından bu kişilerin iltica etme veya üçüncü bir ülkeye sığınma başvurusunda bulunma hakları bulunmamaktadır.

Geçici koruma statüsü, onbinleri bulan bu şekildeki kitlesel sığınma hareketi için en uygun

Durumu ifade etmektedir. Ancak bu statünün acil hallerde ve geçici olduğunu vurgulamak

Gerekir.

İltica konusunda 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre

Sözleşmesi ve 1967 tarihli Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin New York Protokolü

Uluslararası mülteci hukukunun temelini oluşturmaktadır. Bu metinlere Türkiye  de taraf

olmuş, ayrıca taraf olunan bu metinlerin uygulamasını göstermek üzere  1994 yılında kısa

Adıyla İltica Yönetmeliği çıkarılmıştır. Yönetmelik esas olarak iltica ve ikincil koruma

Hususlarını düzenlemekle birlikte, yabancı ülkelerden sınıra yapılan toplu nüfus hareketi

Halinde yapılacakları da içermektedir. Bununla birlikte Yönetmelik, toplu nüfus hareketlerine

Karşı alınacak önlemler ve sorumlu birimler bakımından güncellikten uzak kalmıştır. Suriye

Vatandaşlarına tanınan “geçici koruma” statüsü ve bu sığınma hareketinin koordinasyonu ve

sorumlu birimleri bakımından mevcut uygulamanın Yönetmelik hükümlerine uymadığı

Görülmektedir. Dolayısıyla öncelikle adı geçen Yönetmeliğin, bu tür toplu sığınma

Hareketlerinde, uluslararası hukukta kabul gören en yeni gelişmeleri içerecek biçimde yeniden

Düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak yabancılara sağlanacak uluslararası korumanın içeriğinin

asıl olarak bir kanunla düzenlenmesi gerekmektedir. Nitekim Anayasanın “Yabancıların

Durumu” başlıklı 16’ncı maddesine göre “Temel hak ve hürriyetler, yabancılar için,

Milletlerarası hukuka uygun olarak kanunla sınırlanabilir.” Dolayısıyla bu hükme uygun

Olarak çıkarılacak bir kanunda “geçici koruma” statüsüne de yer verilerek bu statü altındaki

Kişilere tanınacak haklar belirlenmelidir,

Sonuç olarak  Ülkemize sığınan Suriye vatandaşlarının barındırıldıkları İslâhiye Çadır kenti uluslar arası mevzuata uygun, çok iyi koşulları taşıyan yaşam alanlarından oluşmuş olup ,ülkemizde barındırılan Suriye vatandaşlarının yaşam şartları, sahip oldukları imkanlar ve çevreyle ilişkileri hakkında olumlu bir izlenim sergilenmekte olup ; burada yaşayan misafirlerin çoğunluğunun çocuk,kadın,yaşlı,yaralı yada parçalanmış ailelerden oluştuğu gerçeği göz önüne alınırsa büyük bir özel itina gösterilmesi gereken dezavantajlı toplulukla  yapılan  profesyonel çalışmalar,  imkan ve içtenlikle sunulan hizmetlerle  sağlanan samimiyet ve pozitif iletişim  memnuniyet verici olup insanlığa model olacak  evrensel boyuttadır.

Not; istastiksel veri ve sayılar her gün resmi olarak güncellenmektedir.

Adil ŞİRAZ

Sosyal Çalışmacı / Sosyal Hizmet Uzmanı

Gaziantep Afad Proje Koordinasyon Birim Amiri

Uluslar Arası İslâhiye Çadır Kenti Yönetim Merkezi Sağlık Ve Sosyal İşler Sorumlusu

Gaziantep Afad Proje Koordinasyon Birimi

Uluslar Arası İslâhiye Çadır Kenti Yönetim Merkezi Sağlık Ve Sosyal İşler Yönetimi