Toplumun Engelli İnsanlar Hakkındaki Tutumu

1960 ve 70’lerde meydana gelen bir çok yasal ve sosyal değişikliğin engelli bireylere karşı tutum ve onların tedavileri üzerinde büyük etkileri oldu.

Başkan John F. Kennedy tarafından kurulan bir Başkanlık Komisyonu zihinsel geriliğin ümitsiz bir durum olmadığını, önlenebilir ve iyileştirilebilir olduğunu teyit etti.

Başkan Kennedy 1963'te Zihinsel Gerilik Tesisleri ve Zihinsel Sağlık Halk Merkezleri Kurulması Kanunu'nu onayladı. Bu kanun engelli insanların bakımını sağlayan Birleşik Tesisler Üniversitesi'nin

kurulmasını sağladı.

1960’ların ortalarında oluşturulan Devlet Sağlık Sigortası Sistemi, gelişimsel engelli insanların ve onların ailelerinin tıbbi ve diğer uzun dönem bakım hizmetlerine güvenli bir şekilde ulaşabilmelerini sağladı.

Başkan Lyndon Johnson 1965’te mental retardasyon ile ilgili kalıcı bir başkanlık komitesi oluşturdu.

1964’te Vatandaşlık Hakları Yasası onaylanmış ve yasanın prensipleri, gelişimsel engelli bireyleri de içeren birçok dezavantajlı gruba hemen ardından uygulanmıştır. Vatandaşlık hakları hareketi yayılmış ve tüketiciler organize olmaya başlamıştır.

ACLU (American Civil Liberties Union ) Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği gibi grupların "kamuoyu yararı" çerçevesinde yürüttükleri hukuksal savunma gelişimsel engelli kişilerin haklarını genişleten yargı kararlarıyla sonuçlandı.

Başkan Nixon ülkedeki ruh ve sinir hastalıkları hastanelerindeki 200,000 zihinsel engelli kişinin üçte birinin destekli toplumsal yaşama kaydırılmasını hedef koştu. Nixon, Üst Savcı'nın zihinsel engellilerin haklarının kullanımını sağlaması ve İmar ve İskan Bakanlığı’nın bu bireylerin iskanını geliştirmesi için uygun yollar yaratmasını gerekli kılan başkanlık emirleri çıkarttı.

1973'te çıkartılan Rehabilitasyon Yasası'ndaki bir madde, eyaletleri ileri derecede engelli kişilerin mesleki rehabilitasyon sorunlarına eğilmeyi, birinci derecede öncelikli olarak ele almalarını zorunlu tuttu.

Ek Güvenlik Geliri (SSI) ve destek sosyal hizmetlerin (Sosyal GüvenlikYasası'nın 20. maddesi) yaratılması gelişimsel engelliler için yapılan hizmetlere federal yardım yapılmasını sağladı.

1973 Rehabilitasyon Yasası'nın 504. bölümü federal olarak desteklenen programlarda "engeli dışında kalifiye" kişilere karşı ayrım yapılmasını yasakladı.

Sosyal yardım desteği alan Zihinsel Engelliler için Ara Bakım Tesisleri’ne (ICF/MR)

yeni standartlar getirildi.

Tüm Engelli Çocuklar için Eğitim Yasası (PL 94-142) 1975’de kabul edildi.

1986'da kabul edilen Hava Taşıtı Erişim Yasası hava ulaşımı endüstrisinde ayrımcılığı yasakladı.

Adil İskan Yasası'na yapılan eklemeler kamu ya da  özel iskanın satış ve kiralanmasında ayrımcılığı yasakladı. Evsahiplerinin kendi bütçelerinden erişilebilirliğe dair değişiklikleri yapmaları mecburi kılındı.

Son olarak, 26 Temmuz 1990'da Engelli Amerikalılar Yasası kabul edildi.Esas olarak bu yasa engelli kişiler için sivil hakların kanunlaşmasıdır. ADA (Americans with Disabilities Act) Engelli Amerikalılar Yasası tüm engelli kişilerin genel Amerikan yaşamına tam olarak dahil edilme hakkının garantilenmesini amaçlar.

1970 ve 80'lerde meydana gelen engelli kişilerin idaresine yönelik bu değişimlerin bir sonucu olarak Florida'daki gelişimsel engelli kişiler için kurulmuş olan altı kurum kapatıldı. Dört kurum hala calışmakta olsa da kapasiteleri önemli miktarda düşürülmüştür. Örneğin 1960'ta 2500 sakini olan bu kurumlardan birinde bugün sadece 540 kişi kalmaktadır.

1991'de yapılan bir Lou Harris anketi açıklayıcı ve olumludur. Soru yöneltilen kişilerden %98'i her kişinin yeteneklerinden bağımsız olarak genel toplum içinde yer alma fırsatına sahip olması gerektiğini düşünmektedir. Ek olarak, engelli kişilerin iş imkanlarının arttırılması yönünde güçlü bir istek de ortaya çıkmıştır; soru yöneltilen kişilerin %92'si engelli kişilere iş verilmesinin topluma ekonomik yararı olacağına inanmaktadır. Kabul etmeye yönelik güçlü bir eğilim ortaya çıkmıştır. Bu tutum yüzyılın ilk yarısındaki egemen tutuma keskin bir biçimde zıttır.

Değişen Terminoloji

Engelli insanları tarif ederken kullanılan terminoloji toplumun eğilimindeki değişikliklere paralel olarak değişmiştir. Çok eski terimler idiyot, embesil ve moron gibi kelimeleri içermekteydi. Bu terimler şimdi ‘mental retarde’ veya ‘engelli ‘ ile yer değiştirdi. Son yıllarda kişinin engelini değil, bireyin kendisini vurgulamak önemli bir hale gelmiştir; örneğin mental retardasyonu olan kişiler yerine zihinsel engelli insanlar gibi.

Engelli insanlar engelleri ile değil, kabiliyetleri ile kabul edilmek istemektedirler. Bazı bireyler engelli yerine farklı becerileri olan terimini tercih etmektedir. Uzun yıllar önce Özürlüler için Diş Hekimliği Akademisi adını Engelli Bireyler için Diş Hekimliği Akademisi olarak değiştirdi.

http://www.dental.ufl.edu/Faculty/Pburtner/Disabilities/Turkish/pattitudes_tk.htm