Serebral Palsi

Serebral palsili (CP’li) çocukların rehabilitasyon programı; çocuğun yaşına ve sahip olduğu fiziksel kapasiteye göre belirlenmelidir. Fizyoterapi programının başarılı olması için tedavinin mümkün olduğunca erken başlatılması çok önemlidir.

CP rehabilitasyonunda amaç;

• Anormal postür (duruş) problemlerinin düzeltilmesi,
• Spastisiteye bağlı gelişmiş hareket bozukluklarının düzeltilmesi
• Oluşabilecek eklem deformasyonlarının (şekil bozukluklarının) önlenmesi,
• Mobilizasyonun arttırılması (hareket yeteneğinin ya da kapasitesinin arttırılması),
• Mevcut becerilerin geliştirilmesi,
• Yeni becerilerin kazandırılması,
• El, el bileği ve dirseklerin fonksiyonel olarak kullanımını sağlamak,
• Yürüme eğitimi vermek,
• Anlaşılabilir konuşmayı öğretmektir.

Terapi programında; çocuk için saptanmış olan amaçlar doğrultusunda, uygulanacak egzersiz, ortez ve diğer aktiviteler saptanır. Terapist, çocuğu günlük yaşam aktivitelerinde olabildiğince en bağımsız hale getirebilmeyi amaçlayarak bu aktivitelere yönelik olarak tedavi programını planlar.

Terapi yöntemleri, çocuğun kapasitenin sınırları içinde vücut fonksiyonlarını arttırmayı hedeflemelidir. Bu amaca ulaşılması için beklenen süre saptanır. Örnek: 4 hafta. Uygulanacak yöntemler saptanır. Örneğin; ayakta durma sehpası kullanımı ve gövde dengesini arttırıcı egzersizler yapılması gibi. Belirlenmiş süre içerisinde uygulamalar yapılır ve daha sonra sonuç değerlendirilir. Fizyoterapi uygulamaları başarılı değilse ya da yeterli gelmemişse ek girişimler planlanır.

CP rehabilitasyonunu üç döneme ayırabiliriz;

Bunlardan ilki infant dönemi (bebeklik dönemi):En iyi postür (duruş) sağlanmaya çalışılır, daha sonra yeme – içme fonksiyonları takip edilir.

İkincisi okul öncesi dönem: Çocuğa, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlığını kazandırmaya yönelik uygumlalar ön plana çıkar. Öncelikle yeme – içme, giyinip soyunma, tuvaletini yapma becerileri üzerinde durulur.

Üçüncüsü okul çağı ve adolesan (çocukluktan yetişkinliğe geçiş) dönemi:İletişim ve sosyal becerilerin kazandırılması ön plandadır. Okul öncesi ve okul çağında ortaya çıkabilecek skolyoz(omurgada ortaya çıkmış eğrilikler) , kontraktür (kaslardaki spastisite nedeniyle zamanla eklemlerde oluşmuş ve el terapileriyle giderilemeyecek sertiğe gelmiş gerginlik ve şekil bozukluklarıdır) ve el gibi seconder (ikincil) ortopedik problemler, limitasyonu (kısıtlılığı) artırabilir ve cerrahi girişim gerekebilir. Ortezleme ve yardımcı ekipman, çevre düzenlemesi gerekebilir.

Her üç dönemde de başlıca iki tedavi yöntemi kullanılır;

*Bunlardan birincisi germe egzersizleri (eklem hareket açıklığını arttırıcı egzersizler) ve güçlendirme (kuvvetlendirme) egzersizlerini içeren konvansiyonel (koruyucu) egzersiz programlarıdır.

Özellikle cerrahi girişim sonrası iyileşme döneminde, kontraktür riskinin attığı hızlı büyüme dönemlerinde ve tekerlekli iskemle kullanan tüm vücut tutulumlu çocuklarda bu egzersizler büyük önem taşır. (kontraktür: kaslardaki spastisite nedeniyle zamanla eklemlerde oluşmuş ve el terapileriyle giderilemeyecek sertliğe gelmiş gerginlik ve şekil bozukluklarıdır)

*İkincisi ise nörofasilitasyon (yine fizik tedavi yöntemlerinden biridir) teknikleridir. Hangi tekniğin daha etkili olduğu, kaç yaşında başlanıp ne sıklıkta uygulanması gerektiği ve sonuçların ne şekilde ölçülüp değerlendirileceği halen tartışmalıdır. Seçilen yöntem aileye mutlaka öğretilmeli ve aile egzersiz programını evde uygulamalıdır.

Fzt. Sevda SARIKAYA

Kaynak: http://serebralpalsiverehabilitasyonu.blogspot.com/2011/10/serebral-palsili-cocuklarn.html

http://serebralpalsiverehabilitasyonu.blogspot.com/2011/10/serebral-palsili-cocuklarn.html