Duyu Bütünlemesi (Duyusal entegrasyon- Duyu bütünlemesi)

 Duyu bütünlemesi(Duyusal entegrasyon- Duyu bütünlemesi)’ndeki temel çocuk profilleri

Duyusal modülasyon profilleri

Hiperreaktif: bu çocuklarda duyusal düşük eşik vardır ve eşiğine uygun olarak davranıyor. Uyanıklılık düzeyleri yüksektir. Günlük yaşamda gelen duyumlar çocuk için çok fazladır. Bu yüzden kolaylıkla strese girebilirler. Dikkatleri dağınıktır ve çok çabuk dağılabilirler. Bu dağılmanın sebebi etraflarındaki ilgisiz-ilişkisiz uyaranları seçememelerindendir. Duygu durumları çoğunlukla negatif- stresli ve korkuludur. Bu çocuklar yetişkin veya diğer çocuklarla sosyal ilişki içerisine giremezler çünkü sosyal ilişkiler çoğunlukla beklenmeyen-istenmeyen duyusal girdi verebilir. Hareketleri çoğunlukla defansif ve korumacıdır ve çoğunlukla aniden parlarlar.

Hiporeaktif: bu çocuklarda eşik çoğunlukla yüksektir. Azalmış uyanıklılık düzeyleri vardır. Çevredeki duyumlar onun algılayacağı düzeyde değildir. Çevreye dikkat edebilmeleri için uzun zaman geçebilir. Çoğunlukla sessizdirler. İnteraksiyona girmezler. Yetişkinler tarafından daha çok sosyal ilişkiye girmeleri gerektiği düşünülür. Pasiftirler ve harekete geçmek için yavaştırlar.

Duyusal kaçınma: bu çocuklarda eşik düşüktür ve bu eşiği kompanse etmeye çalışmaktadırlar. Duyusal ihtiyaçlarının farkındadırlar. Düşük eşiklerini korumak için duyumlardan sakınırlar ve aşırı uyarılmaktan kaçarlar. Çoğunlukla uyanıklılık düzeylerini ayarlayabilirler. Duyumlardan sakınmada başarılı olduklarında sakin ve alert bir durumda olurlar. Dikkatleri fazladır. Beklenmeyen bir uyarı gelme durumu olabilir diye sürekli çevrelerini gözlemlerler. Sonuç olarak bu çocuklar uyaranın farkındadır fakat herkes tarafından belirgin olan uyarana dikkat etmezler. Duygu durumları korkulu ve anksiyözdür. Çoğunlukla kontrol etmeyi isterler. Böylelikle beklenmeyen uyaranı engellemiş olurlar. Pasiftirler veya bir eyleme girişmekten kaçınırlar. Onlar için çevreyi araştırmak istenmeyen duyusal girdilere yol açabilmektedir. Bu yüzden duyusal kaçınma içinde olan çocuklar öğrenme deneyimlerini kaçırırlar.

Duyusal arayış içinde olan çocuklar: bu çocuklarında yüksek eşikleri vardır fakat hiporeaktif çocuklardan farklı olarak eşiklerinin yüksek olduğunun farkındadırlar ve aşmak için çaba gösterirler. Uyanıklıkları fazladır. Çoğunlukla eşiklerini aşabilecekleri aktivitelere girişirler fakat onunlada yetinmezler. Yoğun biçimde duyusal deneyime girişirler ve uyanıklıkları optimal durumu geçerek davranışsal düzensizliğe dönüşebilir. Bu tutarsız uyanıklık seviyesinden dolayı uyaran arayışında olan çocukların dikkatlerinin ayarlanması zayıftır. Dikkat ettikleri şeyler herkesin dikkatini çeken – gördüğü şeyler değildir. Duygu durum açısından değişkendirler. Duyumlarını karşılamışlarsa uyumludurlar, duyusal ihtiyaçlarını karşılamamışlarsa hiporeaktif çocuklar gibi duygusal olarak tepkisizdirler. Eylemleri anlık ve risk içermektedir.

Kaynak: sensory integration and self regulation in infants and toddlers: Helping very young children interact with their enviroment. G.Gordon Williamson Marie E.Anzalone (2001)Zero to Three

ww.dilkonusma.com'dan Konuşma terapisti Kemal Colay- Nida Şanlı Colay tarafından hazırlanmıştır.