BİREYLSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRMALARININ GELİŞTİRİLMESİ

BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMLARININ GELİŞTİRİLMESİ

TANIMI: Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları (BEP) her bir engelli çocuk için yazılı olarak bölge eğiğim kurumu veya özel eğitim ünitesi tarafından geliştirilmiş olan ve engelli çocukların, öğretmenlerin, ana-babaların veya koruyucu ailelerin özel gereksinimlerini karşılamak için oluşturulmuş özel eğitim programlarıdır (Fiscuss, Mandell, 1981).

Amerika Birleşik Devleti’nde 1975 yılında çıkarılan Tüm Engelliler İçin Eğitim Yasası olan PL 94-142 ile BEP süreç olarak devlet kontrolünde uygulanmaya başladı. Bu yasa ile amerikan toplumu ve eğitim sistemi Tüm engelli çocuklar ve yetişkinler için  BEP’i hazırlamayı yasal zorunluluk haline getirdi.

Bu yasa kapsamında BEP şu çalışmaları içerir:

1. çocuğun şu andaki eğitim performansını,
2. kısa dönemli öğretim amaçlarını da içeren uzun dönemli amaçları, 
3. çocuğa sağlanabilecek özel öğretim hizmetlerini ve çocuğun normal eğitim programlarına ne ölçüde katılabileceğini,
4. bu tür hizmetlere başlanması için düşünülen zaman ve devam edeceği süreyi, uygun amaç, ölçüt, değerlendirme sürecini, öğretim amaçlarının değerlendirilmesi için en azından bir yılı esas alan zaman çizelgesini.

BEP çalışmaları iki süreç halinde yapılır: birincisi, BEP komitesi tarafından alınan kararların yazılı kağıdını oluşturan BEP kayıtları, ikinci olarak da engelli çocuğun eğitim programları hakkında ortak karar almayı ve yazılı dokümanı geliştirmeyi amaçlayan okul personeli ile aile arasında yapılan BEP toplantıları.

BEP toplantıları ve dokümanlarının işlevi ve amaçları aşağıdaki maddelerde sıralanmıştır.

1. BEP toplantısı, ana-babalar ve okul personeli arasında iletişim aracı görevi görür, çocuğun gereksinimleri, nelerin sağlanabileceği ve karşılaşılacak sonuçların neler olabileceği konusunda her iki tarafa eşit söz hakkı sağlar.
2. BEP ana-babalar ile okul arasındaki ayrılıkların çözümlenmesi konusunda önemli bir yarar sağlar.
3. BEP engelli çocuğun alması gereken özel eğitim ile ilgili hizmetlerin hangi kaynaklardan sağlanabileceğinin listesini sunar.
4. BEP her engelli çocuğun, onun özel öğrenme ihtiyaçlarına uygun özel eğitim ve ilgili hizmetleri sağlayan çözüm aracıdır.
5. BEP kayıt dokümanı, engelli çocuğun gerçekte ailenin ve okulun anlaştığı şekilde hizmet alıp almadığını belirlemede kullanılır.
6. BEP çocuğun amaçlar doğrultusunda ilerlemesini belirlemede, değerlendirme aracı olarak kullanılır.

BEP sürecinin nasıl işleyeceği, katılımcıların BEP fonksiyonlarını nasıl algıladıklarına bağlıdır. Değişik düzeylerdeki otoriteler BEP’in temel amacını farklı biçimde algılayabilirler. Okul düzeyinde BEP öğretim stratejilerine yol gösteren bir dizi set olarak görülebilir.

BEP sürecinde ana-baba ve uzman işbirliğinin aşamaları:

BEP en uygun değerlendirme ve karar verme işlem süreci olarak ekip çalışmasını içerir. Ekip çalışması çoklu disiplinler arası iletişim çalışması olduğundan engelli çocuk için sonuca götürücü işlevsel ürünü ortaya çıkarır. Ekip çalışmasında her disiplin kendi mesleki donanım ile çocuk değerlendirildiğinden çalışma sonucu ortaya çıkan karar çocuğun eğitim hizmetinden en nitelikli şekilde yararlanmasını sağlar. Eğer ekip plan yapmaya karar verirse aşağıdaki basamakları izlemek gibi bir yol seçmelidir:

PL 94-142 yasası kapsamında ABD’de BEP için  uygulan çocuk değerlendirme kontrol listesi ise şu şekildedir.

İlgili Alan                                              Yerleştirmeye                       Planlama                Neden                    Geldiği   Yollayan

                                                               Uygunluğunun                    Gerekçeleri            Gerekmediği          Gün        Kişi        

                                                               Belirlenme

                                                               Gereksinimi

1.      Başlangıç gönderme

2.      Davranışsal gözlem

3.      Eğitim geçmişi

4.      Değerlendirme için

      Ana baba onayı

5.      Hizmet için

      Ana baba onayı

6.      Değerlendirme özeti

A.     Fiziksel

Tıbbi

Görme

İşitme

Konuşma

Motor

B.     Eğitim

      Başarı

      Tanı

C.     Dil

      Alıcı

      İfade edici

D.     Bilişsel

      Zeka

      Uyumsal

E.      Sosyal-duygusal

      Özbakım

      Kişilik

      Sosyal ilişkiler

F.      Çevre

      Sınıf

      Okul

G.     Aile

      Başat dil

      Sosyal

H.     Yakın çevre

( Placement Committee in Special Education, 1976, National Assocition of State Directors of Special Education, P59)

BEP KAPSAMINDA EKİPTE YER ALAN UZMANLAR 

(Fiscuss, Mandell, Understanding Exceptional People, st, Paul Minn, West, 1981)

BEP’in İçeriği

İdeal olarak BEP süreci ikiye ayrılır: 1. genel hizmet planının gerçekleştirilmesi, 2. bireyselleştirilmiş öğretim programının (BÖP) geliştirilmesidir. Genel hizmet planı BEP komitesinin görevinin bir ürünüdür ve özellikle şu bilgileri içermelidir:

BEP FORMU

Demir, Abdullah, Ağustos, 2005,

Kaynaklar:

Placement Committee in Special Education, 1976, National Assocition of State Directors of Special Education, P59

Fiscuss, Mandell, Understanding Exceptional People, st, Paul Minn, West, 1981

Fiscuss, Mandell,  Developing Individualized Education Programs, West Publishing Co. 1983. Çevirenler: Şenel, H., Tekin E.,