bir sokak rehabilitasyon çalışması; çamaşırhane projesi

Sokak çocuklarının en büyük sorunlarından birinin de sosyalizasyon( sosyalleşme) alanında olduğunu düşünüyoruz.

Bireysel temizlik ve özbakım çalışmalarının da sosyolojik ,psikolojik kültürel temelleri yanında basit pratik temellerinin olduğunu bugune dek yaptığımız çalışmalarda gördük.

TOPLUMSALLAŞMA İÇİN ,TEMİZLİK.

Toplumsallaşmak ; en başta toplumsal kabülü artırmak için üst başın temiz olması gerekir. Çocuğun kendi bireysel gelişimini ve disiplinini artırmak için de özbakım çalışması temeldir.Çamaşırhane projesi için,ister bireysel gelişimi artırma, istersek toplumda temizlik değerinde ortak bir noktadan sosyal gelişimi artırma ya da sosyalleşmeyi oturtma çalışması diyelim bir çok nedenle başarılı olmuştur.

Karnını doyurmak için lokantaya girebilmek,

Berbere girebilmek,

toplu taşıma araçlarından yararlanabilmek

hatta temizlenmek için hamama girmek

sağlık sorunlarının giderilmesi

için temel bir temizlik gerekmektedir.Bir zamanlar Taksim'deki çocuklarımızın yararlanabilecekleri yalnızca Aksaray'daki “Horhor Hamamı”vardı.Tek gidebildikleri berber de Tophane'deydi.

GİYİM TEMİZLİĞİ:

Üst baş ,giyim temizliği konusunda da sorunlar vardı.Çocukların kirlenmiş giysilerini atmak tüketime yönelik olduğu için eğitsel değildi.Giyim gibi kazandıkları değerlere sahip çıkma kendi özbakımlarını yapma eğitimi, temiz giysi için gereklidir.

Tüm bu nedenlerle, çocukların elbiselerini yıkayabilecekleri, banyo yapabilecekleri,traş olabilecekleri ve düzenli sosyal ilişkide bulabilecekleri bir yere gereksinimimiz vardı.

Bu merkez kurulduktan sonra yukarıa özetlenen günlük pratik ve eğitsel görevleri diğer alanlara da yayıldı ve başka fonksiyonlar da üstlendi

Bunlar arasında en başta;

Çalışmacılar tarafından

Sokağa ilk kez gelen çocukların belirlenme ve izleme çalışması

Sokaktaki madde kulanımının,türünün ve dozunun takibi

Sağlık açısından tedaviye yönlendirme ,sağlık izleme çalışmasının ve koruyuculuğun sürmesi .

Vardır

YER SEÇİMİ

Çamaşırhane projesi için hedeflenen kesim çocukların en yoğun olduğu bölge olan Beyoğlu seçildi.

Ancak, Beyoğlunda çocuklarımızı kabul edecek bir mahalle bulmak gerekiyordu.Mal sahipleri ve çevre esnafı başta olmak üzere şikayet alınabiliyordu..Ayrıca daha önceki çalışmalarda yer seçimi yanlışlıklarından doğan diğer sorunlar ve deneyimler yaşanmıştı.

Önümüzdeki bir başka engel de projenin ekonomik yönüydü.

Proje Dünya Bankası’ na sunuldu ve Banka projenin başlatılmaı ve altı aylık çalışması ile ilgili ekonomik destek verdi.

Çevresi kısmen boş olan yakınında yoğun bir ticaret ortamı olmayan,Bilgi Üniversitesinin karşısına tekabül eden bir sokakta Dolapdere de üç katlı bir yer bulundu.

Oradaki halk da sosyo ekonomik yapı bakımından çocuklarımıza uzak değildi,onları kabul ediyor kucaklayabiliyorlardı.

Yine de içlerinden karşı olanlar,aleyhimizde imza toplamayanlar ,resmi makamlara bizi şikayet edenler oldu.

Resmi makamların yaklaşımlarının olumluluğu ilk uyum güçlüklerinin aşılmasına fırsat verdi.

Resmi makamlardan destek alamasaydık beş yıldır süren bu proje önyargılar nedeniyle başlarken bitecek,süremeyecekti..

YAŞAM DESTEK MERKEZİ

Üç katlı merkezimizin bodrum katında mutfak ve oturma odası

giriş katında çamaşır makineleri, ütüler ve ütü masaları, tuvalet banyo

Birinci kat ,televizyonlu oturma odası, tuvalet ve duş odası

İkinci katta bir revir odası , duş ve tuvaletler

Dikkat edildiyse şu anda eski gazete ve karikatürlerde kalmış yalınayak,üstünde başında sinekler pireler uçuşan, üç dört palto üst üste giymiş eli yüzü kirli sokak çocuğu tipi nadiren görülebilir hale geldi.

GELİŞMELER

Bir gün, kişi başıbaşına (yeni)bir lira diyebileceğimiz bir miktara anlaştığımız berberimiz “çocuklar sitil kesim istiyor ve kestiriyor .üstelik her hafta kestiriyor iki lira isterim dedi.

Çocukların istedikleri modelde saçlarını kesmesi ve her hafta traş olmaları için gereken yapıldı .

Sokakta tinerini bir an bile alamayacağınız çocuklar, tinerlerini bırakarak geldikleri merkezde saatlerce maddesiz kalabilmeye başladılar.Çevrelerindeki arkadaşları ve ve gönüllülerle birlikte sosyal faaliyetlere katılması olanağı elde etmeye başladılar.

Merkez ziyareti sayılarının ve kalma sürelerinin artması ile tiner kullanımı da azalmıştır.

Böylece televizyonda sevilen programlar izlenmekte ve sosyal bir mekanda bulunarak gönüllü ve sosyal çalışmacılarla birlikte bulunma olanağı elde edilmiştir

Ve böylece çocuklar çevre ile ilgili yanlış öğrenmelerinin yerine,yenilediği öğrenmeleriyle kendini geliştirme fırsatı yakalamış olmaktadır.

Projeyi başarılı kılan önemli bir faktör de merkezde doğru modellerin bulunmasıdır.

Çocuklarımız, merkeze geldiklerinde bir zamanlar kendileri gibi olan, sokak yaşantısını terk edip yaşamını kurmuş ve düzenli yaşayan bir müdür yardımcısı ile karşılaşıyorlar.Daha önce sokaktan gelmiş, ancak şimdi sokak yaşantısı olmayan gençler onlar için önemli bir model teşkil etmektedir.

SONUÇLAR:

:

Çocuklarımızın kafasında yerleşmeye başlayan yanlış bir benlik kavramı olan,

Ailemiz bizi dışlamış sevmiyor,

Toplum bizi dışlamış ve sevmiyor,

Biz bir şey olamadık, olamayacağız karamsarlığı ve

genel görüşüne karşın bizlerin onların karşısına gerçekçi ve başarılı projelerle çıkmamız gereği açıktır.

Çocuklarımıza “şu meslekten olacaksın” demeden ama kişisel ilgi ve yeteneklerine uygun,kendini gerçekleştirebileceği bir rehberlikle hizmet edebilme durumu ortaya çıkmıştır.

Bu merkezlerde okuma yazma ,özel mesleki eğitim ,özel eğtim ve rehabilitasyona gereksinim vardır.

Üniversitelerimizde sokak çocuğu olgusu yeterli ilgiyi görmemektedir ve uzmanlaşma dalı olarak ortaya çıkmamıştır.

Bu çalışmalar sivil toplum kuruluşlarının belediyelerin ve sosyal hizmetler in el yordamı ile koordine olmaksızın ve plansız yürütülmektedir

Sokak çocuğu yalnızca madde bağımlısı çocuk demek değildir.

Çocuğu sokağa iten neden madde değildir

Sokaktaki çocuk ve aile istismarlarının ,şiddetinin, ilgisizliğinin sonucunda kötü koşullardan kaçmış çocuktur "sokak çocuğu".

Sokak yaşantısı,Ailede varolması gereken bağlılık değerlerinin yerine çocukca bir tepki ile madde bağımlılığın kuralallarını ve değerlerini geçirmeye başlamasıdır.Bu nedenle bağımlılık kişilik yapısı yerine aile toplum gibi bağlılık değerlerini geliştiren çocuktur.

24 Saat hizmet veren yurtlarda kalan çocuklarımız yalnızca madde gereksinimi için üst üste kaçmamaktadır.

Burada önemli olan sokak kültürü ve çocuğun bu kültürü benimseme derecesidir.Temel eğitimde değiştirilmesi gereken biçim, sokakta yaşama ve sokak yaşansının çekiciliğidir.

Sokak çocuğu benlik kavramının kimlik haline dönüşmesi ve kişilik olarak yerleşmesine karşı topulumun tüm kesimlerinde ve eğitimin her alanındaki uzmanların yardımcı olması ve önlem almasının önemine dikkat çekeriz.

kaynak:21.8.2005.Umut Çocukları Derneği