AİLE TERAPİSİ İLE İLGİLİ ALTERNATİF İKİ AYRI TEKNİK

Aile terapisinde, terapist, bir geçmişi paylaşan, anıları olan bir grupla konuşmakta ve kimi teknikler uygulamaktadır.

Aile terapisi tekniğine geçmeden önce sağlıklı ve sağlıksız ailedeki durumlara kısaca bir göz atalım:

Sağlıklı Ailenin Fonksiyonları

*Duyguları paylaşma

*Duyguları anlama

*Bireysel farklılıkları kabullenme

*İş birliği

*Mizah duygusu

*Problem Çözme

*Takdir duygularını ifade etme

*Birlikte zaman geçirme

Sağlıksız Ailenin Yol Açtığı Sorunlar

Kopuk ilişkiler .................................................> Problem çözmede yetersizlik

İçiçe ilişkiler ................................................> Bağımsızlık duygusunun gelişmemesi

Yetersiz sağlıksız iletişim................................>Sosyal uymsuzluk

Rollerin belirsizliği ..........................................>Sorumluluk duygusunda yetersizlik

Sonuç : Depresyon, madde bağımlılığı, uyumsuzluk

Aile evrensel bir nitelik taşır.

Aile birliği duygusal bir temele dayanır.

Ailenin kişiyi şekillendirme özelliği vardır.

Aile biriminin büyüklüğü sınırlıdır.

Aile toplumun çekirdeğini oluşturur.

Aile üyelerinin belirli rolleri ve sorumlulukları vardır.

Aile toplumsal ve yasal kurallara dayanır.

Aile toplumsal kurumlarla etkileşim içindedir.

Her aile kendine özgüdür.

Aile Terapisi Tekniği I.

ARABA METAFORU..

İnsanlar, yaşamda kendilerini tarif ederken bir sembolle tanıtma ihtiyacı duyarlar.

Bazen de çeşitli nesneleri sembol olarak kullanabilmektedirler..

İnsanlar kendini bir arabaya yada arabanın parçasına benzetebilmektedirler..

Siz, arabanın hangi parçasısınız, bu parçaya yüklediğiniz anlam nedir? Lütfen açıklayınız, yazınız.. 

(Lütfen aile bireylerine de soruyu yöneltiniz..)

ÖRNEK VAKA

Mehmet Bey: Ben arabanın tekeri olmak istiyorum. Çünkü BEN TÜM AİLENİN YÜKÜNÜ ÇEKİYORUM..

Tekerlekte arabanın yükünü çeker.

Gökçe Hanım: Ben arabanın freni olmak istiyorum. Çünkü ailemizin hızlı bir şekilde değiştiğini görüyorum.. Bunun için biraz frene basmak ve bu değişimi yavaşlatmak istiyorum. Fren de arabanızın hızını yavaşlatır.

Mustafa Bey : Ben arabanın motoru olmak istiyorum. İlk önce ben harekete geçerim. Ondan sonra ailem harekete geçer. Ben evin enerji kaynağıyım. Motor arabanın hareket etmesini sağlar.

Meral Hanım: Ben arabanın dikiz aynası olmak istiyorum. Çünkü benim zamanımda gözüm arkada kalmazdı. Ancak gözüm hep arkada kalıyor. Damat aileyi derleyip toparlayamıyor. Kızıma iyi bakmıyor. Dikiz aynası arkadan geleni görme işine yarar.

Hülya Hanım :Ben arabanın bagajı olmak istiyorum. Çünkü ben tüm ailenin sırlarını saklıyorum. Herkes sırlarını bana söyler, ancak ben kimseye söylemem. Bagaj arabaya binen yolcuların eşyalarını taşır..

Kemal Bey: Ben arabanın vitesi olmak istiyorum. Çünkü ben tüm ailenin hızını ayarlıyorum. Bu durum karşısında ailemin hızlı karar vermesini ve hayatın hızlı akışını ayarlarım. Vites arabanın hızını ayarlar..

Emre : Ben arabanın direksiyonu olmak istiyorum. Çünkü ben ailenin en küçüğü olduğum için. Her zaman benim dediğim oluyor. Ailenin yön kontrolü bendedir. Direksiyon arabanın yönünü belirler

Aile terapisi tekniği II. 

AİLE BALESİ

İletişim Duruşları

Yatıştırıcı ( veya Yalvarıcı) , Suçlayıcı , Aşırı Mantıklı ve İlgisiz( veya dağınık ) .. Bunlar fonksiyonel olmayan iletişim kalıplarındaki iletişim duruşları … Aile bireyleri bu iletişim kalıplarından birini seçerek o duruşu alabilir. Bu iletişim kalıplarının sırası ile her bir birey tarafından kullanılması, aile üyelerinin hem kendilerinin daha çok tercih ettikleri duruşlarının farkına varmalarına hem de fonksiyonel olmayan duruşun diğerleri üzerinde yarattığı duygusal etkiyi anlamalarına yardımcı olabilir, sorunun bu iletişim kalıplarından kaynaklandığının farkına varabilir, farklı bir duruş seçerlerse sonucun da değişebileceğini görebilirler.

Danışman: Şimdi size anlattığım iletişim kalıplarını ve bu kalıplara ait duruşları kullanarak bir oyun oynayacağız. Dört kişilİk bir ailesiniz , her birinizin bir iletişim kalıbı seçmenizi istiyorum:

Ayşe: Ben dağınık olanı seçmek istiyorum.

Anne : Ben yatıştırıcı olayım

Baba: Ben suçlayıcı olayım

Cem: İyi ben de aşırı mantıklı olayım

Danışman: Peki karar verdiğinize göre, birlikte sabah kahvaltısı yapıyorsunuz ve aniden babanızın elinden çay düştü ve masadaki her şeyin üzerine döküldü.. Lütfen, iletişim duruşlarınızı kullanın ..

Baba: ( Burun deliklerini iyice açarak ve işaret parmağını tehdir eder gibi bir tavırla sallayarak ) Sana kaç defa bardağa çok çay koyma demedim mi? Bak yine elimden kaydı düştü, yok anladım

senden bir şey olmaz!

Anne: ( Üzgün ve yalvarır bir ifadeyle boynu bükük) Özür dilerim, haklısın, benim hatam, kaç kere söyledin ama her seferinde salak gibi unutuyorum.

Cem: (Cansız ve temkinli bir tavırla) Belki de bardağın altındaki tabak ona ait değildir, bu yüzden içine oturmamıştır ve kaymıştır.

Ayşe : ( Bacaklarını sallayarak ve Cem’e bakarak ) Ne oldu anneciğim , daha benim krebim olmadı mı ?

Lütfen aile içindeki iletişim durumlarınızı gözden geçiriniz ve gerektiğinde bir ruh sağlığı uzmanına danışınız..

Psk. Banu  Beyaz

Mert A., Kesici Ş. ve ark. Aile Terapisinde Kullanılan Teknikler.Nobel Akademik Yay. 2015