03-03-2006 |

Agir derecede ozurden etkilenmis ogrencilerin kaynastirma egitiminin gercege donusturulmesi

Wolfe, P.S., & Hall, T.E. (2003). Making inclusion a reality for students with severe disabilities, Teaching Exceptional Children, 35(4), 55-60.

(Ceviren notu: Bazi kavramlarin direk olarak Turkce'ye cevrilmesinden dogan sikintilar icin simdiden ozur dilerim. Herseyi en uygun sekilde cevirmek, her zaman mumkun olmuyor. En yakin mana verilerek cevrilmeye calisilmistir.

Bu yazinin secilmesinin cesitli sebebleri vardir. 1-Ozel egitimciler sayfasinda devam etmekte olan kaynastirma egitimi hakkindaki tartisma icin faydali olabilir diyerek dusunulerek cevrilmistir. Bu yazi Dunya'nin baska yerlerinde de konunun nasil tartisildigi ve ne gibi cozumler bulunmaya calisildigina basit bir ornektir. Mesela en tartisilan konulardan biri, engelden hafif duzeyde etkilenmis bireylerin kaynastirma egitimi icin daha uygun secim olacagi fikridir. Burada o fikrin aslinda o kadarda uygun olmadigi ispatlamaya calisilmistir.

2-Sinif ve ozel egitim ogretmenlerinin nasil calismasi gerektigi konusunda fikirler veriyor.

3-Basit dille yazilmis olup, ozel egitim ve yakin alanlar disindan olanlar ve veliler icin faydali olabilecegi dusunulmustur.

 

Engelden agir derecede etkilenmis bireyler denilen grup sadece zihinsel engel veya coklu engellilik gibi gruplar degildir. 

Ceviri okuma kolayligi yaratmak icin iki kerede tamamlanacaktir.)

…

 

Nasil, nerede, ve ne zaman sorularina odaklaarak baslayalim. Bu makalenin amaci ogretmenlere, ogrencilere, ve velilere ogrencilerin egitimlerinde yasadiklari mucadele icin oneriler saglayamaktir.Burada yapilacak olan cesitli arastirmacilarin buldugu sonuclardan olusan cocuklarin uyumunu olusturma seceneklerinin saglanmasidir.

Bu secenekleri anlatmak icin, bir vaka ornegi uzerinden kaynastirma egitimi ornegi saglanacaktir. Ek olarak, ozel egitimcilerin ve genel egitimcilerin beraber calismasini destekleyecek bir sistem planlamasi BEP hazirlanmasi temel alinarak sunulacaktir. BEP’in secilmesi hem egitimin bireysellestirilmesi hem de genel egitim sistemine uygun hale getirilmesi icin onemlidir.

Uyum olusturma seceneklerinin siralanmasi

Ozel egitime ihtiyaci olan cocuklarin egitimi yasasi (ceviren notu:ABD’nin IDEA yasasi olup, Turkiye’nin ozel egitim yasasina ciddi benzerlikler gostermektedir) ogrencilerin en az sinirlayici ortama yerlestirilmelerini onerir. En az kisitlayici ortam kavrami egitimcilerin birden fazla yerlestirme onerileri bulunmasi inancindan temel alir. Yerlestirme secenekleri ev ortami ve genel egitim ortamindan klinik ortamlarina kadar gidebilir. Bu konunun tamami bir tek noktaya isaret eder; cocuklarin ihtiyaclarinin belirlenmesi ve yerlestirmenin cocuklarin ihtiyaclar iuzerinden yapilmasi gerekliligine.

Okullar giderek daha fazla engellilikten agir derecede etkilenmis cocuklari yerlestirmeye baslamistir. Fakat bu yerlestirme tek basina cok manali olmayip, cocugun akademik egitimini garanti altina almaz. En ust duzeyde uyum olusturma iki temel noktada belirlenir:

            Genel egitim ortaminda belirlenmis aktiveler.

            Ogrencinin BEP’inde belirlenmis amaclar.

Engelden agir derecede etkilenmis ogrencilerin bir sinif ortamina yerlestirilmesi genelde ogrencinin ozelliklerinin genel egitim ortamina ne kadar uydugu ve sosyal uyumu ile baglantili olarak dusunulmustur. Bu sosyal uyum, engelden etkilenmis ogrencinin akademik konularda dersleri alabilmesi icinde belirleyici rolu oynamaktadir. Her ne kadar sosyal uyumun ne kadar onemli oldugunu anlasakta, programlarin yapilmasi her sart altinda ogrencinin BEP’inden temellenmelidir. Ogretmenler akademik konularin ogretimini, ogrencinin amaclarina ulasma araci olarak gormesi gerekir. Ornegin, bir ogrencinin BEP’inde olan amaclarin genel egitim ortamina uyarlamalarin nasil yapilacagini tartisilmalidir.

Uyum saglama secenekleri bir dizi uyarlama secenekleri vermektedir. (tabloya bakiniz). Bu tablo su konulari icermektedir.

            -En az kisitlayici kaynastirma secenegi hic uyarlama yapilmayan ortamdir (genel egitim ortami icinde hic uyarlama gerektirmeyen paylasim ortamidir)

             -Daha sinirlayici secenek cocuklarin ortamdan cikarildiklari ortamdir ( genel egitim ortami disinda alinan islevsel mufredat calismalaridir)

Tablo ek olarak bir dizi sorular barindirip, egitimcilere en uygun yontemin secilmesi konusunda yardimci olmaya calismaktadir.

Tablo

Genel mufredat icinde uyarlanmamis paylasim

Ayni etkinlikler, ayni amaclar, ayni ortam

-Ogrenci genel egitim ortaminda destek almadan etkinlikleri tamamlayabilir mi?

-Bir vey daha fazla egitimsel amac cocugun BEP amaclarina uygun mudur?

Genel mufredata uyarlama

Ayni etkinlikler, farkli amaclar, ayni ortam

-Ogrenci basit uyarlamalarla (fazladan zaman, farkli cevap verme bicimi vs.) etkinlikleri kendi basina tamamlayabilir mi?

Genel mufredat icinde eklenmis beceriler

Benzer etkinlik, farkli amaclar, ayni ortam

-Etkinligi belli parcalari BEP’teki amaclariyla tamamen ortusmesede ogrenci tarafindan tamamlanabilir mi?

Genel mufredat icerisinden islevsel program

Farkli etkinlik, farkli amaca, ayni ortam

 -Sinif etkinlikleri tumden cocugun BEP’ine aykiri mi? Bu sinif ortaminda karsilanabilecek BEP amaclari var mi?

Normal sinif disinda islevsel ogretim programi

Farkli etkinlik, farkli amaca, farkli ortam

Sinif etkinlikleri tumden cocugun programina uyumsuz mu? Bu amaclarin sinif ortaminda disinda gerceklestirilmesi daha mi uygun olacaktir (farkli material kullanimi ve ortam kullanimi gerektiren amaclar vs.)?

 

Kaynaklar engelden agir derecede etkilenmis orencilerin kaynastirmasi hakkinda ne diyor?

Agir derecede engelden etkilenmis bireylerin genel egitim ortamlarina kaynastirilmasi gittikce yayginlasmaktadir. IDEA’97 agir derecede engelden etkilenmis ogrencilerin kaynastirmasini zorunlu kilmasada, bu secenegin ciddi sekilde degerlendirilmesini istemektedir.

Tanim: Kaynastirma kavraminin cesitli yorumlari vardir. Bu makale Mastropieri ve Scruggs (2000) tarafindan yapilmis olani kabul etmektedir. Bu, cocuklara genel egitim ortamlari icinde destek hizmetlerinin saglanmasi icerip, cocuklarin egitim ortaminin disina cikarilmasina karsi durmaktadir. Kaynastirma cocuklarin genel egitim ortamindan en ust duzeyde faydalanabilmeleri icin gerekli uyarlamalarin genel egitim mufredatinda yapilmasini icermektedir. Ama tanim bu cocuklarin ozurden etkilenmemis akranlariyla ayni duzeyde performans gostermelerini zorunlu kilmamaktadir.

Kaynastirmanin faydalari: Cesitli calismalar genel egitim ortamlarindan yapilan kaynastirmanin tum cocuklar (engelden etkilenmis veya etkilenmemis) icin olumlu sonuclar, ozellikle sosyal kabul, kendine guven, ve sosyla beceriler,  yarattigini ortaya koymuslardir.  Bazi arastirmacilar akademik ilerlemelerede dikkat cekiyor olsalar da, ogretmenler bu cocuklara belli akademik alanlarin ogretiminde zorlanmaktadirlar. Bu alanlar sosyal bilgiler, fen, saglik ve benzeri konulardir.

BEP in rolu: Tum ogrencilerin verilen egitimden faydalanabilmesi icin ogretmenlerin gerekli uyarlamalari yapmalari gerekmektedir. BEP bu cocuklara verilecek egitimin klavuzu rolunu ustlenmistir. Egitimciler BEP’I neyin nasil ogretilecegi ve bunu en iyi kimin verebilecegi konusunda karar vermek icin kullanmalidirlar.

Roles of Professionals: Engelden agir derecede etkilenmis bireylerin egitimine cok sayida profesyonelin katilimi gerekmektedir. Bu takimin en sik sekilde gorev almasi gereken uyeleri genel egitim ogretmenleri (CN:sinif ogretmenleri) ve ozel egitim ogretmenleridir. Bu iki grubun ortak calismasi cocugun kaynastirma egitiminde sosyal ve akademik becerilerin ogrenmesinde en yuksek ve iyi sonuclarin alinmasi icin cok onemlidir. Her iki ogretmen grubu da cocugun BEP amaclarindan, bu programin karar vermede kilavuz olmasi gerekliliginden, ve bilgi toplama gerekliliginden haberdar olmalilar. Cocugun normal sinif ortaminda egitimi icin mufredat uzerinde degisikler yapilabilmesi gerekli olabilmektedir.  

 

Kaynastirma icin ortak calisma

Daha oncede belirtildgi gibi egitimcilerin ortak calismalari engelden agir derecede etkilenmis cocuklarin uygun yerlestirme ve mufredat uyarlamalari icin cok onemlidir. Genel ve ozel egitim ogretmenleri etkili bir yerlestirme icin mutlaka ogretim yontemleri hakkindaki bilgilerini paylasmak zorundadirlar. Bu takim calismasi ile ogretmenler ogrencinin basarisi icin gerekli basamagi hazirlamis olurlar.

OZel ve genel egitim ogretmenlerinin uyarlamalari planlamasi icin iki basamak olusturduk. Bunlar ilk planlama ve ortak planlama basamaklari.

            -Ilk planlama basamaginda genel egitim ogretmenleri sinifta yapilacak olan etkinlikler, ve ders icin onemli is analizlerini saglarlar. Genel egitim ogretmeni gerekli parcalari sagladiginda, ozel egitim ogretmeni cocugun BEP’inde yer alan amaclara bakarak bu amaclarin genel egitim ortaminda nasil gerceklestirilebilecegini tartismasi gerekmektedir. Bu basamak toplanti oncesi dusunme basamagidir.

            -Ortak planlama basamaginda iki ogretmen bulusur ve en uygun olan uyum seceneklerine cocugun BEP’ine dayanarak karar verirler. Ne gibi uyarlamalarin, duzenlemelerin yapilmasi gerektigine, cocugun ilerlemesinin nasil tespit edilecegine kaar verirler.

Ilk Planlama

 

Ortak Planlama

Genel egitim  ogretmeni unite plani analizi

Ozel egitim ogretmeni

Planlama toplantisi

1-Dersimi amaclari ne?

2-Ogrencilerin uniteyi tamamlamasi icin neler yapmasi gerekiyor?

3-Bu unite calisilirken grup veya bireysel calismalar yapilacak mi?

4-Ne tur uretimler bekleniyor?

5-Tamamlanmasi icin beklenen sure ne kadar olacak?

6-Gerekli malzemeler neler?

7-Cocuklarin ilerlemesi nasil tespit edilecek?

1-Cocugun BEP amaclari nelerdir?

2-Cocuk kisisel yetenekleri uyarlamalar yapilmasini gerektiriyor mu?

3-Ne seviyede uyarlamalar yapilmasi gerekiyor?

4-Bu uyarlamalarin yapilmasi icin hangi konularin dikkate alinmasi gerekiyor? (Material, time, beklentiler)

1- Unite analizinden yola cikarak, hangi BEP amaclari calisilabilir bu unite suresince?

2-Ne tur uyarlamalar yapilabilir?

3-Ne tur yardimlar gerekli olabilir? (teknoloji, yardimci ogretmen vs)

4-Ogrencinin BEP amaclari manali bicimde icerilmis olacak mi?

5-Ogretmenlerin arasindaki iletisim nasil saglanacak?

Cocugun ilerlemesi BEP dikkate alinarak nasil belirlenecek?

 

  

Yorumlar (3)

[ Üyelere Özel ] 04-03-2006 19:41:26

merhaba,ben anadolu üniversitesi zihin engelliler öğret.2.sınıf öğrencisiyim.bizim için yararlı bilgilerin olması çok sevindirici ayrıca yazmış olduğunuz konu ülkemiz koşullarında özel eğitimciler için çok önemli olan bir konu teşekkürler

[ Üyelere Özel ] 04-03-2006 16:58:52

Tebrikler ve teşekkürler sayın Öztürk.

[ Üyelere Özel ] 03-03-2006 23:53:31

bence ihtiyaç duyulan ve toride var olduğu haliyle hepimizin bildiği ama bir türlü uygulamaya döküp bşarılı olamadığımız her konu ile ilgii bilgi ve uygulama örneklerimizi paylaşmalıyız..Arif bey ellerinizide ve beyninize sağlık...

Üyelik Gerekli

Yorum yapanları görebilmek ve yorum yapabilmek için üye girişi yapmanız gerekmektedir.

Özel Eğitim Öğretmeni