08-12-2021 |

YAŞLI... EVDE BAKIM...BAKIM VEREN... BAKIM YÜKÜ VE HASTA ...

Bu yazıda yaşlı, evde bakım , bakım yükü , bakım veren ve hasta ile ilgili olarak, emek veren çalışmacıların tezleri incelenerek derleme yapılmıştır

Yaşlılık, insan yaşamının en duyarlı ve kaçınılmaz dönemidir . Dünya Sağlık Örgütü Psikogeriatri Bilim Grubunun ' geçmiş dönemlere göre fiziksel ve zihinsel yetersizliklerin belirginleştiği' ve "çevresel faktörlere uyum sağlayabilme yeteneğinin azalması" olarak tanımladığı yaşlılık dönemini 65 yaş ve üstü olarak kabul edilmektedir.

Yaşlanmayı etkileyen ve hazırlayan pek çok faktör olduğu için yaşlılık farklı boyutlarda tanımlanabilmektedir. Fizyolojik, psikolojik, sosyal, ekonomik ve kronolojik yaşlılık gibi(1)

Biyolojik yaşlılık: zamana bağlı olarak bireyin anatomi ve fizyolojisindeki değişimlerdir. Yumurtanın döllenmesinden sonra başlayıp yetişkinlik dönemi boyunca devam eden bir olgu olarak tanımlanır .

Fizyolojik yaşlılık: biyolojik yaşlılığa bağlı olarak ortaya çıkan kişisel ve davranışsal değişikliklerdir.

Fiziksel ve zihinsel yaşlılık, insanın bağımsız konumdan başkalarına bağımlı duruma geçmesi anlamına gelmektedir .

Psikolojik yaşlılık: bireyin fizyolojik yaşlanmasına bağlı olarak sosyal konumunun ve rollerinin değişmesi sonucu ortaya çıkan uyum bozukluğudur. Kişinin kendisini yaşlı hissetmesine bağlı olarak yaşam görüşü ve yaşam şeklinin değişmesidir .

Sosyal açıdan yaşlılık: bireyin konum ve rollerinin değişmesidir. Topluma, kültüre ve değer yargılarına göre değişebilir.

Ekonomik açıdan yaşlılık: bir insanın çalışma performansının ve verimliliğinin azaldığı ve çalışma hayatının sona erdiği, emekli olduğu dönem olarak ifade edilmektedir .

Kronolojik yaşlılık: doğumdan başlayarak bulunan zamana kadar geçen yılların toplamıdır.

Dünya toplumları yaş özellikleri açısından dört gruba ayrılmaktadır:

a. Genç toplumlar: 65 yaş üzeri nüfus % 4'den azdır,

b. Erişkin toplumlar: 65 yaş üzeri nüfus % 4-7 arasındadır.Yaşlı toplumlar: 65 yaş üzeri nüfus % 7-10 arasındadır.

Öğrenci, veli, verilen eğitimler, kesilen faturalara ait ayrıntılı istatistik çıkartın.

c.Çok yaşlı toplumlar: 65 yaş ve üzeri nüfus % 10 üzerindedir.

Toplumların yaşlı oranlarının artmasında; teknolojik gelişmeler ve yaşam kalitesinin yükselmesi sonucu tıbbı bakımda kaydedilen gelişmelerin ve doğumdan beklenen yaşam süresinin uzaması da etkilidir . (2)

'Bakım verme tek bir yardım çeşidi ile sınırlı olmayıp, emosyonel destek, fiziksel ya da maddi destek vermeyi kapsamaktadır (3). Diğer yardım çeşitleri ise sağlık bakımını ve aldığı bazı sosyal hizmetleri koordine etme, rutin sağlık bakımı (ilaç alımı, tedavisi, izleme vb.), kişisel bakım (yıkanma, beslenme, tuvalete gitme, giyinme vb) ulaşım, alışveriş, küçük ev işlerini yapma, para yönetimi, maddi yardım ve aynı evi paylaşmadır.

Yaşlı: 65 yaş ve üzerinde; bedensel, mental, ruhsal, finansal, sosyal güçlükleri olan ve bakımı için aralıklı ya da sürekli başkalarına gereksinim duyan kimsedir. Bakım: Bu çalışmada profesyonel olmayan bir kişinin yaşlı için yaptığı yardımdır. Bunlar; koruma, savunma, sosyal bütünleşme, şefkat gibi destek sağlama ve temel gereksinimleri (yeme-içme, giydirme-yıkama vb.) karşılama ile ilgili yardımlardır . Barer ve arkadaşları (1990) bakımı, bir defalık yardımdan uzun dönem ve sürekli yardıma kadar uzanan geniş yelpazede çok yönlü bir kavram olarak tanımlamışlardır. Yaşlıya altı aydan daha uzun süre bakım verilmesi de "uzun dönem bakımı" olarak tanımlanmaktadır . Bakım Veren: Herhangi bir ücret almadan, sevgi, aile bağı vb. nedenlerle yaşlı bakımını üstelenen, yaşlının eşi, gelini, çocukları, akraba ve yakın arkadaşları gibi profesyonel olmayan kişilerdir. Primer bakım veren(ler), ailede yaşlının bakımını üstlenen ve yaşlıdan birinci derecede sorumlu olan kişi(ler) dir. Bunlar çoğunlukla kadın olup, yaşlının kızı, gelini ve akrabaları olabilmektedir. Sekonder bakım verenler ise, primer bakım vereni destekleyen, alış veriş, ulaşım, ev düzenitemizliği gibi çeşitli aktivitelerde aralıklı yardım sağlayan aile üyesi (bakım verenin eş ya da çocukları), akraba ve arkadaşlarıdır.

Öğrencilere verilen dersleri MEBBİS'e otomatik aktarın.

 Bakım Verenlerin Özellikleri Risk gruplarının tanınması ve onlara yönelik hizmetlerin planlanması bağlamında, bakım verenlerin özelliklerinin bilinmesi önemlidir. Yapılan çalışmalar, dünya üzerinde hangi ülkede olursa olsun bakım sorumluluğunun sıklıkla kız, eş ya da gelin olmak üzere kadınların üzerinde olduğunu göstermektedir.. Bunun nedeni ise, çocuk, hasta ve yaşlı bakımında kadının yapısında var olan, şefkat, acıma, yardım etme duygusu, erkeklere oranla bakım işini daha iyi yapabilmeleri ve ortaya çıkacak sorunlarla daha iyi başa çıkabileceklerinin düşünülmesidir . Genellikle, evli, ilkokul mezunu ve 30-59 yaş arası kadınlar yaşlıya tek başına, yani primer olarak bakım vermektedir .

Evde  Bakım Verenlerin Yaşadığı Güçlükler şöyle özetlenebilir:

Bedensel güçlükler; baş ağrısı, kas ağrıları, iştahsızlık, düzensiz yemek yeme, kronik yorgunluk, uyku düzensizliği vb. sayılabilir. Bakım vermeyenlere göre bakım verenlerin daha fazla sağlık yakınmaları yaşadıkları belirtilmektedir . Yaşlı bakımı sırasında ortaya çıkan ruhsal güçlükler; huzursuzluk, uykusuzluk, benlik saygısında azalma, depresyon, sosyal izolasyon ve ilaç kullanımında artış şeklinde görülmektedir. Bakım veren yaşlı bakımına ilişkin duygularını baskılarsa stres, depresyon gibi durumların daha fazla ortaya çıkacağı, bu nedenle bakım sorunların tartışılması, bu sorunların çözülmeye çalışılmasının bakım vermeye ilişkin baskı, kaygı ve isteksizliği azaltmada önemli olduğu belirtilmektedir . 23 Yaşlıya sürekli bakma, kişilerarası ve sosyal güçlüklere neden olmaktadır. Özellikle primer bakım verenler, sosyal faaliyetlere katılamamakta; aile ve arkadaş ilişkileri bozulmaktadır. Bu nedenle sosyal destekte azalma, kendini bakım verme rolünde yalnız hissetme ve sosyal izolasyon yaşama riskleri artmaktadır.'4

Yaşlılarda en sık görülen bakım problemleri ise bilgi eksikliği, demans, malnütrisyon, immobilizasyon, aktivite intoleransı, bozulmuş deri bütünlüğü, konfor eksikliği, öz-bakım yetersizliği, etkisiz solunum, tedaviye katılma/sürdürme güçlüğü ve düşme, kazalar, ihmal ve istismara yol açan güvenlik eksikliğidir. ***

Öğrenci, veli, verilen eğitimler, kesilen faturalara ait ayrıntılı istatistik çıkartın.

Bakım verme sorumluluğunun üstlenilmesinde ve sonuçlarına katlanılmasında önemli olan faktörler aşağıdaki olduğu gibi sıralanabilir: -Duygusal bağımlılık,empati ve sevmek gibi başkalarını düşümeyi gerektiren nedenler -Bakım vermeye dahil olmadığında ortaya çıkabilecek suçluluk duygusunu önleme isteği -Bakım verenin ailenin yaşadıklarına duyarlı olunmasına ilişkin değer yargısı -Şimdi bakım alana geçmişte yaptıklarına karşılık , borçlu hissetme duygusu ya da yardım ile borçlarını ödeme isteği -Bakım alanın hasta rolünde olması nedeniyle gereksinimlerini karşılayamacağı inancı,aile dayanışması, evlat olma sorumluluğu gibi toplumsal değerler Nedenleri ile bakım sorumluluğu yüklenilir.

. Düşük derecede yüke sahip bakıcılar yüksek derecede memnuniyet yaşarken ,yüksek derecede yüke sahip olanlar düşük memnuniyet yaşamaktadır. Yaşam doyumu ile yük arasında ters bir ilişki olduğunu göstermektedir. Bakım verenler, bakım süresi ve boyunca olumlu sonuçlarda yaşayabilirler. Algılalan kazanç veya ödül , tatmin veya benlik saygısında artış, bakım verme ilişkisinin olumlu etkilerindendir.

Bakım veren yükünü etkileyen hastalara ait özelliklerin başında; bilişsel fonksiyonların durumu (demansın varlığı ya da seviyesi, kortikal fonksiyonların durumu), fiziksel yetersizlikler nedeniyle günlük yaşam aktivitelerini yapamama, davranışsal ve psikiyatrik sorunların derecesi, bakıma yol açan hastalığın süresi, seyri ve ortalama yaşam beklentisi gelmektedir.

Hastaya ait özelliklerden bakım yükünü en fazla etkileyen hastanın davranışsal özellikleridir. Hastanın bakım verenden aşırı ilgi beklemesi, bakım vereni düşman gibi görüp, bakımı güçleştirici davranış sergilemesi, çocuksu tutum ve eylemler, kendisini aileden ve yaşadığı çevreden soyutlayıp bakım verenle bağını kesmesi bakım verme güçlüğünü en çok etkileyen durumlara örnektir. Ayrıca bakım amaçlı hastanın yaşadığı evden, şehirden ya da alıştığı sosyal çevreden uzaklaştırılıp yakınlarının evlerinde yeni yaşam düzeni kurularak bakılmaya çalışılması hasta ve bakım vereni arasındaki iş birliğini güçleştirecek, tedavi ve bakım sürecine olumsuz etkilere sebep olacaktır.

Öğrenci, veli, verilen eğitimler, kesilen faturalara ait ayrıntılı istatistik çıkartın.

1.Nesnel Yük  : Bakım veren kişinin , hastanın ihtiyaçlarını gidermek için gösterdiği çaba ve harcanan zaman olarak ifade edilir. Kişinin öznel yükle uğraşırken yaşadığı sıkıntılardır. Bazı araştırmacılar subjektif yükü, bakım vericinin içinde bulunduğu durum nedeniyle duygularında ortaya çıkan değişiklikler, bu duruma karşı tutumu ve duygusal tepkiler olarak ifade etmiştir. Öznel bakım yükü, bakım verenin içinde bulunduğu duruma kendi içinde verdiği duygusal tepkilerdir. Bunlar stres, suçluluk, kaygı vb. duygular olabilir.

2.Öznel Yük : Bakım verenin nesnel yükle ilgilenirken yaşadığı sıkıntılar olarak tanımlanmaktadır. Genellikle hissedilen bu duygular üzüntü, sıkıntı, utanma, suçluluk duygusu gibi yanıtlardır. Somut olup, bakım verenin fiziksel hastalığı ve sıkıntılarla ilişkilidir. Bu, bakım vericinin tüm işleri (yardım, kontrol, ödemeler vb.), deneyimleri (aile ya da sosyal ilişkilerin bozulması) ve yapamadığı aktivitelerini (hobiler, kariyer, meslek) kapsamaktadır. Objektif yük boyutları; bakım verilen bireyin maddi ihtiyaçları, ailedüzeninin bozulması, davranışlarını yönetmeye çalışma, ailede bulunan diğer üyelerin gereksinimlerinin ihmal edilmesi, sosyal aktivitelerin yapılamaması, çalışma hayatının etkilenmesi, uygun bir bakım ortamı bulamama şeklinde sıralanabilir .

Aşağıdaki ölçek ,Zarit, Reever ve Bach- Peterson tarafından 1980 yılında geliştirilmiştir. Bakıma ihtiyacı olan bireye ya da yaşlıya bakım verenlerin yaşadığı stresi değerlendirmek amacıyla uygulanan bir ölçektir. Bakım veren bireylerin kendisi ya da araştırmacı kişi tarafından mevcut sorular sorularak doldurulabilir. Ölçek bakım verme işinin bireyin yaşamı üzerindeki olan etkisini belirleyen 22 sorudan oluşmaktadır. Ölçek asla , nadiren, bazen, sık sık, ya da hemen herzaman şeklinde 0'dan 4'e kadar değişen likert tipi değerlendirmeler içermektedir. Ölçekten en az 0, en fazla 88 puan alınabilmektedir. Ölçekte yer alan maddeler genellikle duygusal ve sosyal alana yönelik olup, bulunan ölçek puanının yüksek olması, hissedilen sıkıntının yüksek olduğunu göstermektedir. Puanlamada 0-20 puan 'bakım yükü yok', 21-40 puan 'hafif bakım yükü', 41-60 puan 'orta düzeyde bakım yükü' ve 61-88 puan ise 'ağır bakım yükü'nü göstermektedir. (5)

Kurumunuza ait program, modül sınırlamalarını siz değil, otomasyonunuz takip etsin.

Bakım yükünüz orta veya ağır ise mutlaka psikiyari polikliniklerine giderek ruhsal destek alınız.

ZARİT BAKIM VERME YÜKÜ ÖLÇEĞİ :Açıklama: Aşağıda insanların bir başkasına bakım verirken hissettiklerini yansıtan ifadeler bulunmaktadır. Her bir sorudan sonra sizin bu duyguları hiçbir zaman, nadiren, bazen, oldukça sık ve hemen her zaman olmak üzere hangi sıklıkla yaşadığınızı gösteren ifadeler yer almaktadır. Doğru ya da yanlış cevap yoktur.

1. Yakınınızın ihtiyacı olduğundan daha fazla yardım istediğini düşünüyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

2. Yakınınıza harcadığınız zamandan dolayı, kendinize yeterince zaman ayıramadığınızı düşünüyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

3. Yakınınıza bakım verme ile aile ve iş sorumluluklarınızı yerine getirme arasında zorlandığınızı düşünüyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

4. Yakınınızın davranışları nedeniyle rahatsızlık duyuyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

5. Yakınınızın yanındayken kendinizi kızgın hissediyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

6. Yakınınızın diğer aile üyeleri ya da arkadaşlarınızla ilişkilerinizi olumsuz yönde etkilediğini düşünüyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

7. Geleceğin yakınınıza getirebileceklerinden korkuyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

8. Yakınınızın size bağımlı olduğunu düşünüyor musunuz

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

9. Yakınınızın yanındayken kendinizi gergin hissediyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

10. Yakınınızla ilgilenmenin sağlığınızı bozduğunu düşünüyor musunuz?

Bireysellleştirilmş Eğitim Proğramını(BEP) kolayca hazırlayın.

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

11. Yakınınız nedeni ile özel hayatınızı istediğiniz gibi yaşayamadığınızı düşünüyor musunuz

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

12. Yakınınıza bakmanın sosyal yaşamınızı etkilediğini düşünüyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

13. Yakınınızın bakımını üstlendiğiniz için rahatça/kolay arkadaş edinemediğinizi düşünüyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

14. Yakınınızın sizi tek dayanağı olarak görüp, sizden ilgi beklediğini düşünüyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

15. Kendi harcamalarınızdan kalan paranın yakınınızın bakımı için yeterli olmadığını düşünüyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

16. Yakınınıza bakmayı daha fazla sürdüremeyeceğinizi hissediyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

17. Yakınınız hastalandığı zaman yaşamınızın kontrolünü kaybettiğinizi düşünüyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

18. Yakınınızın bakımını bir başkasının üstlenmesini ister miydiniz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

19. Yakınınız için yapılması gerekenler konusunda kararsızlık yaşıyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

20. Yakınınız için daha fazlasını yapmak zorunda olduğunuzu düşünüyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

21. Yakınınızın bakımında yapabileceğiniz işin en iyisini yaptığınızı düşünüyor musunuz?

0 Hiçbir zaman 1 Nadiren 2 Bazen 3 Oldukça sık 4 Hemen her zaman

22. Yakınınıza bakarken genellikle ne kadar güçlük yaşıyorsunuz?

Kurumunuza ait program, modül sınırlamalarını siz değil, otomasyonunuz takip etsin.

0 Hiç 1 Biraz 2 Orta 3 Oldukça 4 Aşırı

Evde bakım hastalarında , bakımverenin bakım yükünü azaltmak için aşağıdaki hususlara dikkat etmesi gerektiği kendisine açıklanmıştır. ( 6)

Tüm gün boyunca , her dakika mükemmel bir bakımveren olmanız beklenmemektedir ve de mümkün değildir.

Bakım verdikten sonra dinlenme aralıkları düzenlemelisiniz.

Aile , arkadaş ve toplum kaynaklarından gelen yardımları kabul etmelisiniz

Sabrınızı kaybettiğiniz durumlarda kendinizi fazlaca suçlamamalısınız.

Hastanıza çocukmuş gibi davranmamalı ve fonksiyonlarını sürdürebilmesi için kendisini yapabileceği şeylerde onu cesaretlendirmelisiniz.

Bir arkadaşla öğle yemeğine gitmek, parkta gezinti, alışveriş v.b. aktivitelere katılarak bakım verme rolünden uzaklaşmalı , zaman zaman kendinizi ödüllendirmelisiniz.

Sadece hastanız için değil,kendiniz için de sağlıklı yaşam alışkanlıklarını sürdürmek yönünde gayret etmelisiniz.

HASTA /HASTA YAKINLARINA ÖZEL PRATİK BAKIM BİLGİLERİ

Hasta Evinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

*Hijyenik koşullar

Evde veya hasta odasında ayakkabı ile dolaşılmamalıdır..Ev ve odası düzenli olarak temizlenmelidir.Hastanın özel eşyaları düzenli olarak dezenfektanlarla temizlenmeli ve uygun ortamda saklanmalıdır.Evde toz ve bakteri oluşturabilecek eski battaniye, halı gibi ortak kullanım malzemeleri hasta odasında bulundurulmamalıdır.Hasta odasında yemek artığı ve çöp bırakılmamalıdır.

*Ortam ısısı

Hasta odasının sıcaklığı 21◦C civarında olmalıdır.Kış aylarında nem seviyesine dikkat edilmeli, oda nemlendirilmelidir.Elektrikli soba yada elektrikli battaniye gibi ısıtıcılar kullanılırken yanıklara karşı dikkatli olunmalıdır.

*Evin oksijen seviyesi

Ev içerisinde balkonlarda dahil olmak üzere kesinlikle sigara içilmemelidir. Hasta odasında uzun süreli kalınmamalı, fazla sayıda ziyaretçi kabul edilmemelidir.Oda sık sık havalandırılmalıdır.Solunum sıkıntısı olan hastalar için oksijen tüpü bulundurulmalıdır.

Öğrenci, veli, verilen eğitimler, kesilen faturalara ait ayrıntılı istatistik çıkartın.

*Fiziki koşullar

Mümkünse hasta için giriş kat bir dairede yer tahsis edilmelidir.Hasta odası ferah, geniş ve penceresi olan bir oda olmalı, fazla rutubetli olmamalıdır..Oda toplu kullanımdan ve gürültüden uzak olmalıdır.Hasta için uygun bir hasta yatağı ve/veya havalı yatak tercih edilmelidir.

*Güvenlik

Hasta yatağının kenarlarında mutlaka korkuluklar olmalıdır. Hasta odasındaki eşyalar(masa kenarları, sandalyeler, halı, paspas vs.)hastanın yaralanma riski dikkate alınarak düzenlenmelidir. Hastaya bakım veren kişinin bulaşıcı hastalık kontrollerini düzenli olarak yaptırmış olması gereklidir. Eğer profesyonel destek alınıyorsa bu kişinin muhakkak sağlık müdürlüğünce ruhsatlandırılmış bir kurumdan temin edilmesi gereklidHasta Yakınının Dikkat Etmesi Gerekenler

*Hasta yakınının kendisi ile ilgili dikkat etmesi gerekenler

Hasta yakınları kendi sağlıkları ile ilgili kontrolleri aksatmamalı, fizyolojik ve psikolojik problemlerini ihmal etmemeli ve zaman kaybetmemelidirler. Hastaya yaklaşırken eldiven ve maske kullanılmalıdır.

*Hastası /hastalık ile ilgili bilgi sahibi olmak

''Her hasta kendine özeldir'' Hastanızın kronik hastalıklarını öğrenin. Bu bilgileri profesyonel bir kurum veya konusunda uzman sağlık personelinden edindiğinize emin olun.Hastanızın düzenli kontrollerini yaptırın.Hastanız ile ilgili dernek yada vakıflara üye olun.Acil durumlarda 112 yi aramaktan çekinmeyin.

*Hasta bakımı bilgi ve becerilerini geliştirmek

Eğer iş ve sosyal hayatınızda hastanıza bakım için yeterli zaman ayırabiliyorsanız, bazı belediyeler ve İSMEK lerin verdiği hastabakıcılık kurslarından ücretsiz faydalanılabilir. Hasta bakımı ciddi ve sorumluluk isteyen bir iştir. Hasta beslenmesinden-temizliğine, ağız bakımından-pozisyon verilmesine kadar birçok konuda bilgi edinmeniz gereklidir.

*Ekonomik destek sağlamak

Hastanız ile ilgili tıbbi cihazlar, sarf malzemeleri ve raporlandırılmış ilaçlar SGK kapsamında ücretsiz temin edilebilir. TC Devleti evde bakım konusunda ihtiyacı olan vatandaşlarımıza imkanlar ölçüsünde destek olmaktadır.Bölgenizdeki Devlet Hastanesi Evde Bakım birimleriyle irtibata geçip evde bakım hizmetlerinden faydalanmak için başvuruda bulunun.

Öğrenci, veli, verilen eğitimler, kesilen faturalara ait ayrıntılı istatistik çıkartın.

Hasta ve Bazı Hastalıklara Genel Bakış

Koruyucu Sağlık Hizmetleri

Gelecekteki muhtemel hastalık ve sakatlığın riskini, ciddiyetini ve süresini en aza indirecek veya engelleyecek, hastanın farkında olmadığı hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce teşhis edip tedavinin hastalığın erken döneminde yapılmasını sağlayan hastalık öncesi sağlık hizmetlerini kapsamaktadır.

Hastalarınızın yıllık grip aşısını yaptırın. 65 yaş üstü ve kronik hastalığı olanlarda zatüre aşısı yaptırın. Hastanızın beslenmesine ve diyetine dikkat edin. Bununla ilgili profesyonel destek alın.İlaçlarını düzenli bir şekilde kullanmasını sağlayın v.b.

Hasta olmadan önce tedbir almak, hastalığı tedavi etmekten çok daha kolay ve ucuzdur.

Tedavi Hizmetleri

Kişinin sağlık durumunun bozulmasıyla birlikte, herhangi bir sağlık kuruluşunda verilen hizmetler bütünüdür. Hastanızı kendiniz tedavi edemezsiniz. Bunu unutmayın!

Palyatif Bakım

Hastaların ,hastalığın ilerlemesi ile kısıtlanabilen fiziksel, emosyonel, manevi, mesleki ve sosyal potansiyellerin en üst düzeye çıkmasını sağlama çabaları,yani rehabilitasyonudur. Bu süreçte hasta yakınlarının katkısı çok büyüktür.

Sizin için Seçtiklerimiz

Bası yaralarının oluşumu ve önlenmesi

"Bası yarası" hareketsiz kalan hastalarda çok sık görülen ciddi bir durumdur. Bası yarasının oluşumunu ve ilerlemesini önlemek, tedavi etmekten çok daha kolay ve ucuzdur.

Nedenleri ;

Hareketsizlik, kötü beslenme, idrar ve gaita kaçırma yüzünden ıslak kalma, tam bir bilinç kaybı veya bilinçte azalma en önemli risk faktörleridir.

Bası yaralarının oluşumunu önlemek için :

*Hastanın yatağı kuru ve gergin olmalıdır.

*Yatan hastada iki saatte bir, oturan hastada 15 dakikada bir yapılan basit pozisyon değişiklikleri riski anlamlı oranda azaltır.

*Havalı yatakların bası yaralarının oluşumunu azaltmakta daha etkili oldukları ve kemik çıkıntıları üzerinde basıncı azalttıkları gösterilmiştir.

Öğrenciye verilen eğitim modüllerinin sınır kontrolü otomatik yapın.

*Cildin ıslak kalmamasına dikkat edilmeli, hasta altı temizliği sık aralıklarla gerçekleştirilmelidir. Cildin ıslak kalmaması kadar kurumaması da önemlidir. Nemlendiricilerle cildin kuruluğu azaltılmalıdır.

*Kemik çıkıntıları ve basınç bölgelerine yağlı kremler sürülmelidir.

*Hastayı yatak içerisinde yukarı çekerken sürtünmemesi için ara çarşafı ya da ara bezi kullanılmalıdır.

*Bası yarası olan hastalarda protein alımının artırılması önemlidir.

Alzheimer hastalarında dikkat edilmesi gerekenler

Alzheimer hastaları zamanla kelimeleri, nesneleri ve yüzleri hatırlamakta güçlük çekmeye, akıl yürütmede zorlanmaya başlar. Alzheimer'ın erken aşamalarında hâlâ gündelik işlerini yapabilir durumda olan hastaların bu fonksiyonlarında yavaş yavaş kayıplar olur. Basit, gündelik işleri yapamaz hale gelirler. Özellikle hasta yakınları bu dönemde bu dönemde psikolojik olarak çok yıpranır.

Dikkat edilmesi gerekenler;

*Hastanın dolaşmasına engel olacak ya da düşmesine neden olabilecek halı, uzatma kablosu ve dağınıklıktan kaçınılmalıdır. Bunlar hastanın yaralanma riskini azaltacaktır.

*Kritik alanlara korkuluklar koyarak düşmesi önlenmelidir.

*Fiziksel performansları ve gündelik işlerini yapma becerisi durmadan azalacaktır. Bu nedenle sabırlı, esnek ve gerekliliklerden dolayı rutine ayak uydurulmaya çalışılmalıdır.

Bilinçsiz hastada ağız bakımının yapılması

Hastalarda ağız içi tabakasının bütünlüğünü sağlamak, diş ve dişetlerinin sağlığını sürdürmek, ağızdaki rahatsız edici tat ve kokuyu gidererek rahatlık duygusunu

Sağlamak amacıyla ağız bakımı yapılması gereklidir.

Ağız bakımı hastanın tüm ağız içi tabakasının silinerek temizlenmesidir ve 2--8 saatte bir ağız bakımı verilmelidir.

Ağız bakımı için hazır olarak satılan ağız bakım solüsyonları yada evde hazırlanan (kaynatılmış soğutulmuş bir çay bardağı suya bir çay kaşığı karbonat konulur) solüsyonlar kullanılabilir.

Öğrenci, veli, verilen eğitimler, kesilen faturalara ait ayrıntılı istatistik çıkartın.

Ağız bakımı nasıl yapılır ?

*Dil basacağı veya kaşık sapına gazlı bez sarılarak hazırlanan solüsyon içerisine batırılır. Hasta yan döndürülür.Silme işlemine önce dişlerden başlanmalı sonra ağız içi temizlenmelidir.Ağız içerisinde bir bölgeden diğerine geçerken mutlaka bez değiştirilmelidir.Silme işleminden sonra ağız duru su ile temizlenmelidir.

Felçli hastalarla iletişim kurarken dikkat edilmesi gerekenler

Felçli hastaların iletişim kurarken fiziksel yetersizlikler yaşayabilir. Amacımız iletişime yardımcı araç-gereçlerle (tekerlekli iskemle, kağıt, kalem vb.) bu sorunu minimuma indirmektir.

 Sessiz bir ortamda iletişim sağlamalıyız.

 Hastanın söylediklerinden anladıklarımızı tekrar etmeli ve anlaşılmayan bir şey

olup olmadığını sormalıyız.

 Gerekli durumlarda hastanın istediklerini yazılı olarak iletmesi istemeliyiz.

 Hasta ile konuşurken mümkün olduğunca evet hayır biçiminde yanıt verebileceği türden sorular sormalıyız.

 Sakin ve sabırlı olunmalı

 Alçak ses tonuyla konuşmalıyız.

 Yer, zamanla ilgili konuşmalarda takvim, saat ve harita gibi yardımcı araçlardan yararlanmalıyız.(www.evdebakim.org)

1)CANGÖZ, Banu. ' Bilişsel Yaşlanma' Sunum. Huzem Yaz Okulu Kursları.Ankara. 2018
2)YAŞAR,E.K:. ' Yaşlıya Evde Bakım Verenlerin Yükünü Etkileyen Faktörler' Y. L. Tezi İzmir , 2009
3)OĞLAK. S:. ' Uzun Süreli Evde Bakım Hizmetleri Ve Bakım Sigortası.' Turkish Journal Of Geriatrics 10(2), 100-108. 2007
4) ALPTEKER S. ' 65 yaş ve üstü bireylere evde bakım verenlerin yaşadıkları güçlüklerin belirlenmesi' İzzet Baysal üniversitesi sağlık bilimleri enstitüsü yönetmeliğinin hemşirelik programı için öngördüğü yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.
5) MÜFTÜOĞLU , F.:.' Evde Bakım Hastalarına Bakmakla Yükümlü Bireylerin Duygudurumlarının Değerlendirilmesi Uzmanlık tezi
İzmir 2021
6) BEYAZ, B:. 'S.S.P.E.' li Çocuğu Olan Bir Annenin Yaşadığı Güçlükler ' wwv.rehabilitasyon.com. makaleler. Eylül 2011
FADILOĞLU Ç. Kronik Hastalıklar. İçinde: Fadıloğlu Ç. Editör. Kronik Hastalıklarda Bakım II, İzmir: Meta Basım; 2003:1-34.
MALAK,  A ."Beyin Tümörlü  Hastalarda  Bakım Verenlerin Yükü  ve Etkileyen Faktörler", Türk  Nöroşirurji Dergisi,2008 cilt 18, sayı:2.s:118-121
KOÇAK , G. İnmeli Hastalarda Bakım Vericinin Yükü. Yüksek Lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul,2011
ÜNLÜOĞLU., Saatçı E., Aile Hekimliğinde Evde Bakım. İstanbul: Akademi Yayınevi;2015
ÖZLÜ A., Yıldız M., Aker T., Zarit Bakıcı Yük Ölçeğinin Şizofreni Hasta Yakınlarında geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi. 2009;46:38-42 49)Zarit SH., Family Care and Burden at the end of life. CMAJ. 2004;170(12):1811-1812
www.evdebakim.org
*** ÜNALAN, P.C:. ' Yaşlılalarla İlgili Evde Bakım Hizmetleri' Sunum . www.tahud.org www.evdebakim.org

Yorumlar (0)

Henüz yorum yapılmadı
Üyelik Gerekli

Yorum yapanları görebilmek ve yorum yapabilmek için üye girişi yapmanız gerekmektedir.

Psikolog

Yenilenen EÇOP'u Denediniz mi?
Engelli Çocuklar Otomasyon Programı (EÇOP) yenilendi, Demo indirip anında, MEBBİS'den bilgilerinizi yükleyerek hemen kullanmaya başlayabilirsiniz.
ÜCRETSİZ demoyu hemen indirin ve yükleyin.
  • SINIRSIZ Kullanıcı ve Öğrenci
  • Veritabanı sunucu hizmeti
  • Uzak sunucuya otomatik yedekleme
  • E-fatura entegrasyonu
  • Web tabanlı (mobil uyumlu) veya Masaüstü kullanımı
  • MEBBİS otomatik veri alma ve aktarımı
  • Tüm formların otomatik hazırlanması
  • Yılsonu değerlerlendirme işlemlerinin tek tuşla yapılması
  • Faturaların otomatik üretilmesi ve hatasız MEBBİS'e aktarılması
  • Online teknik destek imkanı
  • Pratik ders yazılabilmesi
İş mi Arıyorsunuz?

Başka bir şehire taşınmayı düşünüyor, iş mi arıyorsunuz?

Artık bunları dert etmeyin! Hemen özgeçmişini doldur ve "İş Arıyorum" ilanı ver, kurumlar seni arasın. Hepsi bu...

Ücretsiz İş İlanı
Özel eğitim ve sağlığın ortak paydası olan Rehabilitasyon.com adresinin sektöre özel iş veren ile iş arayan arasında ne kadar iyi bir köprü olduğunu görebilmeniz için çok kısa süreliğini ÜCRETSİZ bir İş İlanı verebilirsiniz.
Eleman mı Arıyorsunuz?

Kurumunuz büyüyor, ekstra yeni personele mi ihtiyacınız oldu?

Artık bunları dert etmeyin! Hemen bir iş ilanı ver, gelen başvuruları incele, birkaç görüşme yap ve uzmanla çalışmaya başla. Hepsi bu...