Ruh Sağlığının Tarihsel Gelişimi

1-İLKEL ÇAĞLAR :

İlkel çağlar,hastalıkların doğaüstü güçlere bağlandığı,animistik düşüncenin egemen olduğu Eski Yunan-Roma dönemine dek uzanan çağlardır.Bu çağlarda hastalıklar doğaüstü zararlı ruhlara bağlanıyordu.Büyücü hekimler ,şamanlar, çeşitli törenler,danslar,ruhları barındıran eşyanın yok edilmesi gibi davranışlarla zararlı ruhları kovarak hastalıkları iyileştimeye çalışıyorlardı. İnsan,doğa karşısında çoğu kez güçsüz ve çaresiz kalıyordu.Derin korkular ve güvensizlik duyguları içinde,doğaüstü güçlerin varlığına inanarak anlayamadığı bir olguyu açıklama,aydınlatma,anlayabilme ve bunlara göre savunma yolları arıyorlardı.

2-ESKİÇAĞLAR (Hipokrat veSonrası ):

Hipokrat ( İ.Ö.V. yüzyıl ) öncesi,dünyada gizemci büyüsel düşünce biçimi ve buna dayalı hastalık ve tedavi anlayışı hakimdi.Eski Yunan'ın altın çağı olan Perikles döneminde Hipokrat,hastalıkların doğaüstü güçlere değil,doğal etkenlere bağlı olduğunu gösterdi.Hipokrat ,büyüsel gizemci düşünceye bir süre için son vermiştir.Onun ilk olarak ortaya attığı bazı kavramlar,bugün hala kullanılmaktadır.Örneğin: histeri,melankoli gibi.O çağa dek kutsal bir hastalık olarak bilinen epilepsinin bir beyin hastalığı olduğunu savunan ilk kişidir Hipokrat.Hipokrat'tan sonra Eski Yunan'ın Eski Roma'nın ,Anadolu'nun hekimlikle uğraşan bilm adamları ruhsal bozuklukların nedenleriyle ilgili çalışmalara katkı yapmışlar ve gizemci büyüsel düşüncenin geçersizliğini belirtmişlerdir.O çağlarda bugünkü anladığımız biçimde psikoterapi,düş yorumlamaları,psikodrama,çamur banyoları ve çeşitli telkin yöntemlerinin kullanılmış olduğunu biliyoruz.Bunun örneklerinden birine Bergama'daki { Aesclapion Tapınağı }'ndaki kalıntılarda rastlıyoruz.

Performans Takip Formu (PKT) eğitmenleriniz internet üzerinden girsin, siz sadece çıktıları alın.

3- ORTA ÇAĞ :

Orta Çağda Batı dünyasında İsa'dan sonra ikinci,üçüncü yüzyıllarda gittikçe artan bir hızla yeniden gizemci büyüsel düşünce egemenlik kazanmaya başlamıştı.Bu gerilemede Yunan ve Roma'nın dış etkenler altında çöküşünün mü yoksa gelişen Hrıstiyanlık dininin dogmatik biçimde gizemci büyüsel değerlere önem verilişinin mi etkisinin olduğu tartışılabilir.O kadar ki Orta Çağ Avrupası'nda ruh hastaları şeytanın içine girdiği bir büyücü olarak düşünülür ve diri diri yakılırdı.Orta Çağda ,büyük olasılıkla çoğu şizofrenik,manik,histerik olan hastalar,{ ruhlarına şeytan girdi } tanısı ile yakılmışlardır.Bu açıdan Orta Çağ daki kilise tutumu,ilkel çağlardaki Şamanizm' den de geriye gitmiş,ilkel bir anlayış,dinsel politik amaçlarla geniş halk kitlelerine uygulanmıştı.

4-RÖNESANS :

Avrupa'da 12 ve 13.yüzyıllardan başlayarak Hrıstiyanlığın katı,acımasız,dogmatik kurumlarına ve uygulamalarına karşı giderek artan tepkiler belirdi.Sanatta,kültürel yaşamın her kesimin de gücünü dinden alan otokratik ve feodal kuruluşların egemenliği giderek zayıflamaya başladı.Matbaanın keşfi,Martin Luther ve başka bilim adamlarının ,Luther'i izleyen geniş halk kitlelerinin papaya ve dogmatik dine başkaldırmaları ile Avrupa'da sanatta,felsefede,bilimsel düşünce de büyük bir kültürel devrim başladı.İşte bu dönemlerde büyücü avı,ruh hastalarını dri diri yakma uygulamaları sonlandı.Avrupa,İslam dünyasının gelişmiş bilimsel çalışmalarını ve Arapça'ya çevrilmiş olan Eski Yunan düşünürlerinin yapıtlarını tanıdı.16 ve 17.yüzyıl dan sonra tıp alanında büyük değişikliklere yol açacak bir ortam doğmaya başladı.

Kurumunuza ait program, modül sınırlamalarını siz değil, otomasyonunuz takip etsin.

5-MODERN ÇAĞ :

İlk olarak 17.yüzyılda ,hastalar hakkındaki kararın din adamlarınca değil ,hekimlerce verilmesi gerektiği kabul edildi.Bu dönemde daha çok nörolojik bozukluklarla ilgilenen Sydenham,nevrozların tanımını yapmaya çalıştı.19.yüzyılda ,psikoloji alanında Fransız ve Alman hekimlerince önemli çalışmalar yapılmıştır.Fransız ve Alman okullarının ileri gelen klinisyenleri,yeni yeni hastalıklar tanımladılar ve sınıflandırmaya çalıştılar.19.yüzyılda en önemli çalışmaları yapanlar arasında Charcot,Janet,Kraepelin,Breuer,Freud,Jung,Adler,Pavlov sayılabilir.

6-TÜRKİYE'DEKİ GELİŞMELER :

İslamiyet öncesi Orta Asya Türklerinin hastalık anlayışı ve yöntemleri Şamanizme dayanır.1069'da Türkçe yazılmış olan Kutadgu Bilig'de hastalıkları ilaçlarla tedavi eden hekimlerin,cinleri,şeytanları kovarak telkinler yaparak hastaları iyileştirmeye çalışan efsuncuların meslekler hiyeraşisinde en yukarılarda oldukları belirtilmektedir.Bu da daha o çağlarda bir tür uzmanlaşma olduğuna işaret etmektedir.11.yüzyılda yaşamış ve kendisinden sonra en az bir kaç yüzyıla damgasını vurmuş olan İbni Sina,bütün İslam dünyasının en büyük hekimi olarak tanınmıştır.Buhara'da bir Türk ana baba dan doğan,İsfahan'da yaşayan ve yapıtlarını Arapça yazan İbni Sina'nın Kanun'u son derece ilginç gözlem ve görüşlerle doludur.Örneğin,kişilik ve çocuk gelişmesi konusundaki şu sözleri , bugün içinde son derece çağdaş ve ileri görüşlerdir.{ Çocuklara özenle bakım verimeli,davranışlarının aşırılığa varmaması için gözetilmelidir.Saldırgan öfke patlamaları,korku ve bunaltı yatıştırılmalıdır.Bu önlemlerin en iyi biçimde sağlanması,çocuğun doğal istek ve eğilimlerini tanımak,hoşlanmadığı durumları gözönünde tutmakla olur.Çocuk altı yaşına gelince öğretim ve eğitim için bir öğretmene gönderilmelidir.Çocuğu birden kitaplarla zorlamamalı,eğitim gelişerek ilerleyen bir sisteme uyarak yapılmalıdır.} Orta Çağ Avrupası'nın karanlık ve acımasız tutumuna karşılık,bütün İslam topluluklarında ve Türklerde ruh hastalarına anlayış ve hoşgörü egemen olmuştur.Selçuklu ve ilk Osmanlı dönemlerinde Anadolu'da kurulan hastahaneler bugünkü anlamda tedavi kurumlarıydı.Türkler ,aldıkları yerlerde şifahaneleri,tımarhaneleri şehrin en merkezi yerlerine kuruyorlar,sosyal,ekonomık,kültürel,dinsel etkileşimin en yoğun olduğu noktada,cami-medrese-hastahane üçlüsü yapıyorlardı.İlk olarak Fatih,İstanbul'da bir akıl hastahanesi açmıştı.19.yüzyılın sonunda,Raşit Tahsin,Mazhar Osman gibi önemli isimler ,Türkiye'de psikiyatrinin kurucusu olmuşlardır.1950'ler den sonra Amerika ve Avrupa'da eğitim görmüş bir çok uzman,üniversitelerde görev alarak Türkiye'de ruh sağlığı hizmetlerinin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır.Bugün ise ülkenin pek çok yerinde açılan kurumlarla psikolojik sağlık hizmetleri verilmektedir.Ayrıca araştırma çalışmaları,bireysel ve grup psikoterapileri yapılabilmektedir.

Kurumunuza ait program, modül sınırlamalarını siz değil, otomasyonunuz takip etsin.

Çocuk Ruh Sağlığı (Morpa Yayınları)