SHÇEK LE İLGİLİ RAPOR

2. “Korunmaya Muhtaç Çocuk” tanımı yenilenmeli, ekonomik yoksunluk bir çocuğun korunma ve bakım altına alınması için sebep olmaktan çıkartılmalıdır. Ekonomik yoksunluk ayni-nakdi yardım veren mercilerce yerinde çözülmelidir. (Yerel Yönetimler, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları aracılığı ile)Bu durum da gösteriyor ki koruyucu-önleyici hizmetlere yerinde müdahalenin önemi.. Yani Toplum Merkezlerinin mikro düzeyde etkili hizmet vermeleri ile bu durum aza indirgenebilir. Soruna yerinde müdahale ya da koruyucu-önleyici hizmetleri sunarken kaynakların kıtlığı ya da varolan kaynakların kullanımındaki yetkisizlik de önemli sorunlardandır. Ayni-nakdi yardım alması uygun olan ailenin tespiti yapılıyor ancak yardımın süresi, miktarı v.b hususlardan yetkili olmama hizmetin sunumunda ve kontrolünde etkili olmuyor. Ya da aynı aile birkaç yerden (Sosyal Dayanışma Vakfından, belediyeler v.s ) ayni-nakdi yardım ı alıyor. Bu durum da kaynakların yerinde kullanımını engelliyor. Buna göre sunulan hizmetin tekelden verilmesi, zamanında verilmesi ve kontrolünde de yetkiler verilmeli gerekli protokoller yapılmalıdır.   

3. Parçalanmış aile çocukları, Aile Mahkemelerince korunma altına alınırken velayet durumu da netleştirilmelidir. Kurum bakımına alındıktan sonra, kurumun çocuk üzerinde inisiyatif kullanma hakkı olmalıdır. Çocuk için evlatlık verilmek doğru karar ise çocukla kan bağı olmayan hiç kimse bu durumu engelleyememelidir. Kurum bakımına alınan çocukların ailelerine yönelik taşınır, taşınmaz mal varlığının tespiti yapılarak çocuğun mağduriyeti giderilmeli mallarının ve hakların korunması ile ilgili il müdürlüklerinde hukuk bölümleri oluşturup, gerekli takipleri bu bölümler yapmalıdır.

4. SHÇEK bünyesinde hizmet veren kuruluşlardan çalışan meslek elemanlarının alanlarında ihtisaslaşmaları, o alanda verilen hizmete yönelik tüm yenilikleri takip, hizmeti iyileştirmelerinde destek olunmalı, her türlü hizmet içi eğitim için eşit fırsatlar tanınmalıdır.

5. Farklı birçok meslek elemanının birlikte görev yaptığı kuruluşlarımızda meslekler arası koordinasyonun sağlanması gerektiği bütün meslek elemanlarına anlatılarak çalışma barışı sağlanmalıdır. Sosyal Servislerin amacına uygun olarak işlevleri genişletilmeli Psiko-Sosyal-Eğitsel Servis olarak yeniden düzenlenmesi yapılmalıdır.

6. Her meslek elemanın kendi mesleğini icra edebilmesi için fırsat tanınmalıdır. Meslek elemanları gündüz, meslek elemanı gece, nöbetçi amir olmamalı, Nöbetçi Memurluk(amirliği)  sistemine hızla geçilmelidir.

7. 2828 sayılı kanunla korunma ve bakım altına alınmanın birinci basamağını oluşturan Sosyal incelemelerin tüm vicdani yükünün sadece sosyal çalışmacılara yüklenmesi adil ve doğru değildir. Sosyal incelemeleri yine mutlaka Sosyal Çalışmacılar yapmalıdır. Fakat son karar Koordinasyon Kurulu benzeri bir yapı oluşturularak bu kurula aldırılmalıdır.

8. 2828 sayılı SHÇEK yasasına göre korunmaya, bakıma ve yardıma muhtaç kişilerin haklarının korunması, her türlü hukuk işleri ile ilgili olarak hukuk birimlerinin aktif rol almaları, her kuruluşun hukuki danışmanları bulunmalıdır. Kısaca hukuk işlemlerinin takipçileri olmalıdır.

9. Her konuda kuruluşların danışmanları (süpervayzır) bulunmalı. Bu danışmanlıklar (Hukuk, Teftiş, Mesleki konular vs. olarak )çeşitlendirilebilir.

10. SHÇEK İl Müd. Teşkilatlanmalarında bulunan özellikle Büyük Şehirlerdeki şubeleşmelerin bazılarında yeniden düzenlemelere ihtiyaç vardır. Örneğin: Bir ailenin korunmaya muhtaç çocuğunun işlemleri Aile ve Çocuk Hizmetleri Şube Müdürlüğü’nce yapılır. Aynı ailenin aynı-nakdi yardımı aynı il müdürlüğünün Genel Sosyal Hizmetleri Şubesinde yapılır. Ancak bu durumda her iki şubede birbirini haberdar etmez. Hâlbuki bir sosyal inceleme ile birçok hizmet planı yapılabilir işlemler çabuklaştırılabilir. Ya da Toplum Merkezleri aktif bir halde yetkili olsaydı bulunduğu bölgede o ailenin yardımını alarak çocuğunu yuvaya vermesi engellenebilir.

11. Aynı hizmetlerin birçok kuruluşça verilmesinin engellenmesi gerekmektedir.  (Örneğin: Yardımlar da olduğu gibi.) Belediyeler, Kaymakamlıklar ve SHÇEK ortak çalışmalara muhakkak başlamalıdır. Kaynak bir kuruluştan yerinde tespit (Sosyal İnceleme) bir kuruluşa verilmeli ve işbirliği ile insanlara yerinde hizmet sunulmalıdır.

Yani Belediyeler ve Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları kaynaklarını bir araya getirmeli, yardım alacakların tespiti, takibi gibi konularda Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu yetkili olmalıdır. İş birliği içinde yapılacak olan bu çalışmalar verilen hizmetin etkinliğini, doğruluğunu, yerinde çözümü (önleyiciliğini) önemini bize gösterecektir. 

2- KURULUŞLARDA YAPILMASI GEREKEN DÜZENLEMELER 

2828 sayılı kanuna göre bakım ve korunma altına alınan çocuk ve gençlerimizin barındırıldığı kuruluşlarımız gerek yapı, gerekse de fiziki şartlar açısından amaca uygun hizmet verilmesine engel teşkil eder hale gelmiştir. Kışla tipi bakım maalesef geçerliliğini ve yeterliliğini kaybetmiştir. Dünyada da uygulama örnekleri yıllar öncesinde kalmıştır.

1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.Varolan yasa da; gençlerin ilköğretimi tamamlar tamamlamaz iş hayatına atılmayı tercih etmektedirler. Yetişen gençlerin meslek edinme eğitim düzeylerini geliştirme eğilimleri bu sebepten dolayı düşük olmaktadır. 

3- PERSONEL AÇISINDAN GENEL SORUNLAR

    1-Personel Sayısının Yetersizliği 

2828 sayılı kanuna göre sorunlarını çözmek amacıyla korunma ve bakım altına alınan toplumumuzun sosyal ve maddi imkânlar bakımından yoksun olan insanlarına, yeterli olmayan sayıda personelle hizmet verilmeye çalışılmaktadır. Bu durum hizmetin verimliliğini önemli ölçüde aksatmaktadır.

1986 tarihinden bu güne kadar personel ve kuruluş sayısını gösterir tablo.

22 Yaşındaki SHÇEK geçmiş yıllar boyunca personel olarak kan kaybetmiş fakat buna ters orantılı olarak kuruluş ve müracaatçı sayısını sürekli artırmıştır. Hizmet verilen kuruluş sayısı son 12 yıl içersinde %130 artmıştır. Personel sayısı ise %10 azalmıştır. 1995 yılında personel sayısı başına düşen, bakılan kişi sayısı ortalama 2,90 iken bu sayı 2004 yılında 12,28 çıkmıştır. Bu acı tablo göstermektedir ki kuruma acil personel alımı yapılmalıdır.

2- Çalışma Saatlerinin Fazlalığı 

Eleman yetersizliği sebebiyle kuruluşlarda görev yapan personel, haftalık kırk saatlik çalışma süresinin çok üzerinde çalıştırılmaktadır. Verilen hizmetin devamlılığının getirdiği zorunlulukla günlük çalışma saatlerinin dışında da çalışmak zorunda kalan personel, her yeni çalışma gününe isteksiz ve yorgun bir şekilde başlamaktadır. Örneğin,  08.00/17.00 saatleri arasında çalışması gereken kurum şoförü çoğu zaman gece geç saatlere kadar zorunlu olarak görev yapmaktadır.

Nöbet tutan personel ertesi gün iş yerlerinde personel olmaması nedeniyle göreve devam etmek mecburiyetinde kalmaktadır. Bu durum, iş verimini önemli ölçüde düşürmektedir.

3- Çalışma Şartlarının Ağırlığı

Kuruma bağlı kuruluşların çoğunda (Çocuk Yuvaları, Yetiştirme Yurtları, Rehabilitasyon Merkezleri, Huzurevleri)  24 saat esasına dayalı yatılı rehabilitasyon, koruma ve bakım hizmeti sunulmaktadır. Çocuk Yuvaları ve Yetiştirme Yurtlarında bulunan meslek elemanları (özellikle öğretmen ve çocuk eğiticisi) ile bakıcı annelerin, en uygun şartlarda hizmet verebilmeleri için 12 çocuğa bakmaları gerekirken, bu sayı 40 ve daha yukarıya çıkmaktadır. Bu durum rehabilitasyon merkezleri ve huzurevleri için de aynıdır.

Kuruluşlardaki çalışma şartlarının ağırlığı ve ücret veya izin kullanmadan fazla çalışma zorunluluğu personelin başka kurumlara yatay geçişine sebep olmaktadır.

4- Ücret Yetersizliği ve Ücret Dengesizliği

Ülkemizde kamu alanında, personel açısından yapılan işin güçlük tespitinin doğru yapılarak ücretlendirilmediği için, SHÇEK personeli çalışma şartlarının zorluğu ve süresinin uzunluğuna rağmen yeterli ücreti alamamaktadır. Bu sebeple çalışanlarımız ücretin yüksek ama çalışma şartlarının ağır olmadığı kamu kuruluşlarına geçmektedir. 

SHÇEK çalışanları üç yönlü bir ücret adaletsizliğine maruz kalmaktadır. Bunlar;

a-b-

Sözleşmeli Personel

Kadrolu Personel

Sos.Çal.