5 Asırdır Kullanılan Türk İşaret Dili Bursa'da Kütüphanesine Kavuştu

Dünyanın en eski işaret dilleri arasında yer alan Türk işaret diliyle ilgili ilk kütüphane Bursa`da açıldı. Kütüphaneyi kullanan işitme engelliler, tercüman aracılığıyla anlamını bilmedikleri kelimeleri öğreniyor. Okuma-yazma bilmeyen işitme engelliler ise işaret diliyle hazırlanan CD`ler aracılığıyla yeni şeyler öğrenmenin keyfini yaşıyor.

Bursa`da, dünyanın en eski işaret dilleri arasında yer alan Türk işaret diliyle ilgili kütüphane açıldı. Kütüphaneyi kullanan işitme engelliler, tercüman vasıtasıyla bilmedikleri kelimelerin anlamlarını öğrenirken, okuma-yazma bilmeyenler ise işaret diliyle hazırlanan CD`ler vasıtasıyla kitap okumanın ve yeni bilgiler öğrenmenin mutluluğunu yaşıyor. Kütüphanenin kurucusu ve Bursa Sağır Dilsizler Himaye ve Yardım Derneği Başkanı Recep Şahin, 5 asrı geçen mazisiyle Türk işaret dilinin, dünyanın en eski işaret dili olduğunu belirtti. Osmanlı padişahları ve vezirlerinin, yabancı diplomatlar karşısında `Anlaşılmadan anlaşmak` amacıyla işaret dili kullandığını vurgulayan Şahin, şunları söyledi: `Bunu fark eden Fransız diplomatlar da işaret diline merak salmışlar ve böylelikle işaret dili, Osmanlı coğrafyasının dışına ilk kez Fransız diplomatlar aracılığıyla Avrupa`ya taşınmıştır. Fransız diplomatlardan bunu gören ABD`li diplomatlar da bu dili, Amerika kıtasına taşımıştır.`

Sarayın ihtiyaç olarak kullandığı işaret dilinin, zamanla Osmanlı coğrafyasında yaygınlaştığını belirten Şahin, şöyle devam etti: `Günümüzde, Kuzey Afrika, Güney Karadeniz, Balkanlar ve Arap Yarımadası ile Türkiye`deki işitme engellilerin yüzde 80`inin anlaşabildiğini görüyoruz. Bu dil, hâlâ Osmanlı coğrafyasında erozyona uğramamış. Bu da kullanmış olduğumuz işaret dilinin, ne kadar eski ve tarihsel bir dil olduğunu ortaya çıkarmaktadır.`

Eğitim almış işitme engellilerin kelime hazinesinin oldukça düşük olduğuna, okuma-yazma bilmeyen işitme engellilerin ise işaret dili dışında anlaşıp, öğrenme yollarının bulunmadığına işaret eden Şahin, şu bilgileri verdi: `Bu gerçekten yola çıkarak, işaret dili kütüphanesi açmaya karar verdik. Buraya gelen işitme engelli, kitap okuduğu sırada anlamadığı bir kelimeyi soruyor, tercümanımız da o kelimenin anlamını izah ediyor. Ama bir kitapta mutlaka işitme engellinin anlamını bilmediği bolca kelime bulunuyor. Ayrıca yüzlerce sayfadan oluşmuş bir kitabı önce okuyup, sonra özetini çıkarıyoruz. İşaret dili tercümanlarımız kitabın özetini anlatırken, görüntüsünü kaydediyoruz. Daha sonra bu görüntüleri CD`lere yüklüyoruz. İsteyenlere bu CD`leri kopyalayıp, ücretsiz olarak veriyoruz, dileyenler de burada izleyebiliyor.`

Tarihsel geçmişine rağmen günümüze kadar herhangi bir işaret dili kütüphanesi kurulmadığına dikkati çeken Şahin, `Bu kütüphanenin örneği, ne ABD`de ne Avrupa`da ne de ülkemizde var. Bunun ilk uygulaması bizlere nasip oldu ve 2 yıldır sessiz sedasız devam ediyor.` dedi.

Nasrettin Hoca fıkraları işaret diliyle anlatıldı

İmkanlarının kısıtlı olması nedeniyle bugüne kadar 18 CD hazırlayabildiklerini dile getiren Şahin, şunları söyledi: `İstiklal Marşı ve Atatürk`ün Gençliğe Hitabesi, ilk hazırladığımız CD`ler. Çanakkale Savaşı gibi millet olarak hassasiyet duyduğumuz konuları CD`lere aktardık ki `Aynı hassasiyeti, işitme engellilerimizle birlikte paylaşalım` diye düşündük. Ayrıca Nasrettin Hoca fıkraları ve bazı hikâye kitapları ile ilkyardım eğitimi gibi günlük hayatı kolaylaştırıcı CD`ler hazırladık.` Bir işhanında kurulan kütüphanenin, 70 metrekarelik alana sahip olduğunu ifade eden Şahin, `Gönül ister ki bunu 500 metrekarelik bir alana taşıyabilelim, kütüphanemizin içinde CD hazırlayabilecek ufak da olsa bir stüdyomuz olsa. Bu hayalimizin gerçekleşmesi, aldığımız yardımlar doğrultusunda hız kazanabilir.` dedi.

Kaynak: ZAMAN