Soru-Cevap

Ülkemizde Özel Eğitim ve Rehabilitasyon hizmetleri son 5-6 yıldır hız kazanmaya başlamış olup beraberinde sektörel sorunların artamasına yol açmıştır. Bunlardan en önemlilerinden aile eğitimi olsa gerektir. Kurum açma, öğrenci bulma, personel giderlerini karşılama derken kurumların ilgili yönetmenlikler uyarınca yapmaları yasal zorunluluk kespeden aile eğitimlerini ihmal etmişlerdir. Öyle ki Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeleği'nde geçen "bireysel ve grup derslerinin yanında aile eğitimi de hizmetler içinde kapsamaktadır" muğlaklığı kurum sahiplerini keyfiyete hatta böyle bir şeyin söz konusu olmadığını ileri sürmelerine yol açmıştır. İşin aslı faturalandırılmayan aile eğitimi meslelesinden ibaretttir.İkinci gerçek maalesef ailelerin bu konuda farkındalıklarının olmaması, üçüncüsü devletin etkin denetim yapamaması gibi sebepler "eski köye yeni adet mi getirilir" sözünü hatırlatıyor ve hiç bir şey yokmuş gibi sektörün ana can damarı niteliğinde olan ve kurumu güçlendircek aile eğitimi ihmal edilmiş olmaktadır.
Parasal telaşa düşmüş kurum sahiplerini aileleri memun etmek adına informel vaatleri, "aileyi tutma" geleneğini oluşturmakta ve kemikleşmiş bir yapıya büründürmektedirler. Maalesef işin acı tarafı budur ve buna el atılmadığı taktirde kalıcı ve sağlıklı özel eğitim hizmetlerinden söz etmenin mümkün olmayacağı aşikar bir gerçek olarak hep önümüzde duracaktır. Klasik tabirle ifade edilecek olursa "mahalle baskısı" oluşturup bu işe önce devletin yetkili birimleri ve personelleri, her an ve an bu gerçekle yüzleşemeyen/ yüzleştirmeyen ailelerin yukarıda bahsedilen gerçekler ışığında hareket edip ciddi tepki oluşturmaları ve kurumların kendilerine çeki düzen vermeleri adına önemli bir baskı unsuru olacaklarını unutmamaları gerekir. Ne yapmalı kısımını ilerleyen zaman diliminde ayrıntılı ele alınarak başlığın devamı niteliğinde yazar tarafından kaleme alınıp geniş kitlelere ulaşması adına çabasını sürdürecektir.

Aile Eğitimi ve Rehberlik-Danışmanlık birlikte kullanıldığında bu işte tek bir meslek elemanını düşünmek imkansızdır. Aİle Eğitimi ebeveynlerin ihtiyaçlarına göre o ihtiyacı kendi uzmanlık alanı gereği giderebilecek kişi tarafından verilmesi gereklidir. Ebeveynlerin çocuğunun eğitimine katkıda bulunması için bir özel eğitim bölümü mezunu (anabilim dalı farketmez) meslek elemanı görev alabilirken, psikolojik danışma için PDR ya da psikolog yardımcı olabilir. Sosyal hizmet bakımından yasal haklar, istismar, görev paylaşımı vb. konularda da Sosyal Hizmet Çalışanı görev alabilir. dolayısıyla aile eğitimini tek bir meslek elemanının yapabileceği, diğerlerinin yapamayacağı gibi bir düşünce yanlıştır. Yönetmelikte de bu bakımdan eksiklik vardır. kurumlarda ailenin gereksinimlerine göre bulundurduğu elemanları aile eğitimi için görevlendirme yetkisi ve sorumluluğu olmalıdır. 4 yıllık özel eğitim bölümü (anabilim dalı farketmez) okuyan tüm arkadaşlar 4. sınıfta aile eğitimi ve rehberlik dersi alır. bu dersi veren öğretim görevlisi yada üyesinin aile eğitimi konusundaki yeterliliği ölçüsünde iyi bir şekilde de eğitim alır. bu kişi mezun olduğunda nerede çalışırsa çalışsın normal şartlarda aile eğitimi verebilecek yeterliktedir dersten başarılı oldu ise... bu derste neler öğrenir? örneğin aşağıdaki linke tıklayınız: http://www.ozelegitim.gazi.edu.tr/zihinselengelliler/Ects_Tr/pdf/Ects_4_1.pdf Bu sayfaya girdiğinizde açılan pdf dosyasının en sonunda Aile Eğitimi dersinin içeriğini görebilirsiniz. Dolayısıyla bir özel eğitim öğretmeninin doğal görevlerinden biri, ister özel özel eğitim kurumu ister resmi olsun, çalıştığı kurumda aile eğitimini yapmaktır. diğer meslek elemanlarıyla ortak çalışmaktır. Çalıştığım kurumda eğitim direktörüyüm ve birincil görevlerimden biri aile eğitimi. bire bir görüşmeler ve grup toplantılarıyla davranış yönetimi, tuvalet eğitimi konularında ebeveynlere beceri kazandırmaya ilişkin çalışmalar yapıyorum. Derse gelen bir ebeveyn eğitsel bir konuda sıkıntısı varsa bunu benimle danışarak çözüm arayabiliyor. Derslere sürekli olarak girmediğim için veliler rahatlıkla bir uzmana danışma şansı elde ediyorlar. peki bu nasıl gerçekleşti? Kurum sahibiniz bu işin uzmanlık gerektirdiğinin bilincinde olduğunda kar amacını bir kenara bırakır. aile eğitimi zorunlu bir hizmettir ve bu zorunluluğun bilincinde olan her kurum sahibinin bu konuda yatırım yapması gereklidir. bunun nasıl yapabilir? parasına kıyarak kurumuna psikolog ya da pdr , özel eğitim uzmanını görevlendirecek ve bu kişiler sadece aile eğitimi, rehberliği, danışma uygulayacaklar. derslere girmeleri zorunlu olmayacak. peki bunu kaç kurum sahibi yapar? bu konuda şanslı olan bir kaç insan var. Eğitim koordinatörü olarak eğer bir uzmanı (alanında en az master yapmış) deneyimli bir özel eğitim uzmanını görevlendiren ve aile eğitimini bu kişiyle ve psikologla yürüten parmakla sayılacak kadar kurum var. Sonuçta aile eğitimi kurumlara pahalıya mal olan bir hizmet aslında. ama resmi kurumlarda çalışanlar için bu durum aslında daha kolay. her öğretmen (özel eğitim, rehberlik )kendi grubuyla gerekli gördüğü tüm konularda eğitim verebilir. eğitim verdiğinde kimse ona para vermez ya da ikramiye almaz, ödüllendirilmez. ama en büyük ödül ailelerin memnuniyeti ve çocuklardaki ilerlemelerdir. Her kurum sahibinin önemle üzerinde durması gerekn konu. hepimiz çok iyi biliyoruz ki eğitime katılan aileler, psikolojisi iyi durumda olan aileler, çocuğunu kabullenmiş olan ailelerin çocuklarında çok güzel ilerlemeler oluyor. bu ilerlemelerin geri dönüşü yeni müşteri, daha fazla kayıt olmayabilir. ama bizlerin meslek etiği ve doyumu açısından görev bilmemiz gerekn bir konu. kurum sahiplerinizi bu açıdan zorlamalısınız. yada bu konuya açık kurumlar araştırmalısınız. bence her konuda olduğu gibi bu konuda da uzmanlar arasında görev paylaşımı ve etkileşim gerekli. Hepinize kolay gelsin. Dr. Nesrin Diler Sönmez (Özel Eğitim Uzmanı) ÖZel Gerçek İLGİ Özel Eğt. ve Reh. Merk. Eğitim Direktörü

özel eğitimde daha etkin olmak isteyen pdr ci arakaşlar. Bu tamamıyla sizin elinizde. Ben sahipsi kalan meslek olarak kendi mesleğimiz zannederdim siz bizden betersiniz. Görevinizin ne oldugunu siz bilirseniz kurum sahimlerinede benimsetirsiniz. Ama bunda kararlı olmanız gerekmektedir. ben kendi kurumumda bir pdr cinin asıl yapması gereken işlerini yapabilmesi için elimden geleni yapmaktayım. kendi istemediği surece derse zorla girdimem. Yani iş biraz sizden başlıyor. başlatıncada kararlı başlatın esneklik olmasın. Aile eğitimine gelince aktif bir pdr zten bunları bilir ve yapar yarıaktif pdr ise söylendiğinde yapar. pasif pdr ise yap dersin yine yapmaz kolayı secer. en pasif olanı ise alın diplomamı ben işe gelmeyecem der.(bu tüm mesleklerde mevcut yanlış anlamayın)

bence yanlış bir uygulamadan bahsediyon isa kardeş. Ekip gittikçe daralıyor. Biz ekibin geniş olması tarafı olmalıyız oysa rehber+özel eğitimci+çocuk gelş.uzm veya öğrt.+fizyoterapist ve özel eğitimin vazgeçilmezi usta eğiticiler (gizli kahramanlar) bir ekip olmayı başarmalıdır. Herne kadar spekülasyon varsada karşı durmalayız.

arkadaşlar siz okul öncesi öğretmenliğinin özel eğitimde 0-6 yaş grubuna mı yoksa tüm yaş grubuna mı girme tartışmasını yaparken asıl tartışacağınız ve bence de doğru olan okul öncesi öğretmeninin özel eğitimde zorunlu personel olmaktan çıkarılmasıdır.zaten bakanlık da okul öncesinin zorunlu personel olmaktan çıkarılması yönünde bir çalışma varmış.çocuk gelişimi ve eğiitmi öğretmeni çalışabilir ama okul öncesi çalışamayacak bundan sonra özel eğitim merkezlerinde doğru olan da budur zaten işin hem pedegojik hem de pratikte doğrusu budur.ana okulu mezunu olan selçuk üniversitesi mezunu arkadaşların çocuk gelişimi denkliği olduğu için onlarda bir sıkıntı yoktur.onların kaygılanmasını gerektirecek bir durum yoktur.onlar çalışabilirler.

Engelli bireylerin eğitiminde aileyi de sürecin bir parçası olarak kabul etmek, anne babayı bilinçlendirmek çalışmalarımızın önemli bir boyutudur.Özel eğitim ve destek hizmetlerin daha etkili duruma gelmesi eğitimciler, anne babalar ve ailelerin işbirliği halinde çalışmaları ile mümkün olabilir. Bu konuda gerekli hassasiyeti gösteren,bilinçli özel eğitim merkezlerinde aileler gerekli eğitim ve psikolojik desteği kısmen de olsa alıyor.Gerekli özenin gösterilmediği kurumlarda ise bu denli önemli rolleri varken Psikolojik Danışmanlar,Hale hanımın da bahsettiği gibi boşlukları dolduran kişiler durumunda bırakılıyorlar.Bu,eğitim, eğitimci ve eğitim alan bireyler ve aileleri adına son derece üzücü bir durum. İyi çalışmalar...

Psikolojik Danışmanlar olarak Özel Eğitim kurumlarında yaşadığımız ana sorun kurum sahiplerinin Aile Eğitimini yeterince kavrayamamış olmalarıdır. Az çok kavrayabilmiş olanların da veya kavramış gibi yapanlarında bunu gerektiği şekilde davranışa dönüşterememeleridir.Çünkü; Aile eğitiminden kurumlar para kazanmıyor, bu eğitimler faturalandırılmıyor. İş bazen öyle noktalara gelebiliyor ki Psikolojik Danışman olduğumuzu unutabiliyoruz. En azından kendi deneyimlerimden, Özel eğitim kurumlarında çalışan diğer meslektaşlarımın deneyimlerinden ortaya çıkan sonuç bu, bazı meslektaşlarımız günde 7-8 saat derse girip paralarını almaya bakabiliyorlar, bazılarımız gerçekten işini yapabiliyor, bazılarımız bu ikisi arasında gidip gelebiliyor. Bir de Özel eğitim PDR mezunlarına uzak bir alan, insan işin içine girince anlayabiliyor. Biz Milli Eğitimin genel eğitim veren okullarına göre eğitim aldık bu zorluğu yaşarken bir taraftanda kurum sahiplerinin yanlış düşüncelerini değiştirmekle uğraşıyoruz. Bizler derse girip ders anlatan öğretmenler değiliz...Korkmaz arkadaşım çok güzel ifade etmişsin teşekkürler...

Aile eğitimi genellikle psikolojik danışmanın dersleri boşsa dolana kadar yaptırılan bir etkinlik malesef. zaten bir PDR olarak joker gibi kullanılıyoruz. nerde boşluk varsa orayı doldurmamız isteniyor. Eğitimlerle bilinçlendirilmiş bir ailenin çocuğunda hızlı ve gözle görülebilir ilerlemeler kaydedebiliyoruz. bu önemli konuya değindiğiniz için teşekkürler