Türkiye'de Otizm ve İstihdam Bilinci

Ülkemizde otizme dair bilinenler ve dünyada otizmli bireylerin istihdam edilmesi üzerine yapılan araştırma sonucu hakkında bir yazı.

Otizm doğuştan gelen ve hayatın henüz ilk yıllarında çocukta görülmeye başlayan beyin gelişimini etkileyen, oldukça karmaşık bir nöro-gelişimsel bozukluktur. Otizmli çocukların dış görünümleri diğer çocuklardan farklı olmayıp, erkek çocuklarında görülme sıklığı kızlara oranla 4 kat daha fazladır. Genel olarak beynin yapısını veya işlevini etkileyen bir takım sinir sorunlarından kaynaklı olduğu düşünülse de otizmin nedeni henüz tam olarak bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel nedenlerden etkilendiği üzerinde çalışmalar sürdürülmektedir. Otizm, aslında tam olarak Otizm Spektrum Bozukluğu olarak adlandırılan bozukluklardan sadece biridir.

Otizmin belirtileri, göz teması kurmakta zorluk çekme,ismi söylendiğinde dönüp bakmama,işaret parmağı ile istediği bir şeyi işaret edememe, oyuncakları ile amacına uygun şekilde oynamama,dönen nesnelere ilgi, tekrarlayan hareketler yapma,takıntılı davranışlar gösterme olarak sıralanabilir.

Otizmli bireyler temel olarak 2 alanda yetersizlik yaşamaktadır*. Bunların ilki sosyal iletişimde yetersizlik, ikincisi ise tekrarlayan/takıntılı davranışlar, sınırlı ilgi alanlarıdır. Bu yetersizliklere ek olarak zaman zaman otizmli bireylerde problem davranışlar, yeme ve uyku bozuklukları da görülebilmektedir.

Geçtiğimiz sene dünyada 68 çocuktan 1'inin otizmli olabileceğini açıklanmış, bu sene yine aynı kurumun açıkladığı araştırma sonucuna göre ise* her 59 çocuktan 1'i otizm riski ile doğmaktadır. Ülkemizde 2006 yılında Sağlık Bakanlığı ve Tohum Otizm Vakfı'nın yaptığı tarama çalışmaları sonucunda 170 çocuktan 1'inin otizmli olduğu görülmüştür.

Otizmin sıklığı her ne kadar fazla olsa da ülkemizde Tohum Otizm Vakfı & GFK Türkiye işbirliği ile 2015 yılında gerçekleştirilen "Türkiye'deki Bireylerin Otizm Algısı ve Bilgi Düzeyi" araştırmasına göre otizmin bilinme oranı %29 olup otizmi bilen kişilerin de sadece %9'u otizmin belirtilerini bilmektedir.

Öğrencilere verilen dersleri MEBBİS'e otomatik aktarın.

Oranlar her geçen yıl artmakta ve bu nedenle otizmin nedenleri, tedavi yöntemleri üzerine bir çok alanda araştırmalar yapılmaktadır. Ancak en kesin yargı şudur ki otizmin tek tedavisi yoğun bir eğitimdir! Ülkemizde 2015 yılında yapılan çalışmaya göre 0-18 yaş arası 352.000 otizmli birey olduğu öngörülmekte olup ve sadece 26.586 kişinin eğitim aldığı görülmüştür.

Otizmli bir bireye yaşam boyu bakım sağlanmasının maliyeti eğer zihinsel engel eşlik ediyorsa yaklaşık 2.3 milyon dolar, etmiyorsa 1.4 milyon dolar olup bu giderlerin büyük kısmı özel eğitim ve bakım hizmetleri tarafından karşılanmakta,geri kalan kısmını ise aile kendisi karşılamak durumundadır. Yaşam boyunca toplumsal hayata ve iş hayatına katılmayan otizmli bireylerin bütün bakım sorumluluğu ailenin üstünde olup, otizmli çocuğu olan aileler çocuklarının gelişim,problem davranış,eğitim,öğrenim,sağlık sorunları süreçlerinde çoğu zaman yalnız oldukları nedeniyle boşanma olasılığı %80* olarak açıklanmış. Otizmli çocuğu olan aileler genellikle çevrelerindeki insanların yeteri kadar duyarlı olamadıklarını, bakışlarının kendilerini rahatsız ettiğini,özel çocukları ile birlikte dışarıda zaman geçirebilecekleri ortam bulmanın zor olduğundan şikayetçi olmakla birlikte çocuklarının kendilerinden sonra nasıl yaşayacakları , iş sahibi olup/olamayacakları hakkında yoğun bir endişe içindedir.  Mesleki bir eğitim almayan otizmli bireylerin giderleri oldukça fazla olmakla birlikte, mesleki bir eğitim alan otizmli bireylere harcanan her 1 dolar 16 dolar olarak geri dönüş sağlamaktadır. Özellikle kendilerine sağlanan mesleki eğitim ve destek sonrasında çalışma hayatına atılan otizmli bireylerin, adaptasyon süreci sonrasında çalışma hayatında çok başarılı işler çıkardığı görülmektedir. Avustralyada yapılan bir araştırma sonuca göre ise*,

• Engelli istihdam eden işverenlerin %90'ı çalıştırdıkları engelli elemanlardan memnun olduklarını ve gelecekte de engelli çalıştırmak istediklerini bildirmektedir.
• İşverenlerin %65'i maliyet-faydanın başa baş olduğunu, %20'si ise faydanın daha fazla olduğunu belirtmiştir.
• İşverenlerin %90'ı engellilerden aldıkları verimin diğer çalışanlarınkine eşdeğer ya da onlardan daha yüksek olduğunu belirtmiştir.
• Engelli çalışanların yalnızca %2'sinde güvenlikle ilgili sorun yaşandığı rapor edilmiştir.

Kurumunuza ait program, modül sınırlamalarını siz değil, otomasyonunuz takip etsin.

https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/67/ss/ss6706a1.htm?s_cid=ss6706a1_w
http://www.tohumotizmportali.org/docs/OSB-simdi-ne-olacak-PEMBE-KITAPCIK.pdf
Bolman,2006; Karpat&Girli,2012
Australian Employers' Network on Disability,2008