Otizm Nedir? Otizm Spektrum Bozuklukları nedir?
Otizm spekrumundaki bozukluklar ve otizm karmaşık bir nörogelişimsel bozukluklar tablosunu temsil eder. Bu bozukluklar değişen seviyelerde sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim sorunları ve tekrar edici davranışlarla kendini gösterir. Otizm spektrum bozuklukları, zeka geriliği, motor becerilerde sıkıntılar, dikkat eksikliği ve uyku ve sindirim sistemi sorunları gibi fizyolojik sorunlarla beraber görülebilir.
Erken dönemde otizm kendini aşağıdaki belirtilerle belli edebilir:
- 6 ay ve sonrasındasonra gülümseme ve duygu ifadelerinin gelişmemesi src="http://sfari.org/images/images-2014/news2014/20140324newsmchat" alt="" />
- 9 ay ve sonrasında yüz ifadeleri, sesler ve gülümsemelerin karşılıklı olarak paylaşılmaya başlamaması
- 12 ayda bebeksi sesler çıkarmaya başlamamış olması
- 12 ay ve sonrasında işaret etme, gösterme, uzanma veya el sallama gibi paylaşılan aktivitelerin başlaması
- 16 aya kadar hiç kelime söylememesi
- 24 aya kadar anlamlı iki kelimelik cümleleri kullanmaya başlamaması
- Herhangi bir yaşta edinilen konuşma veya sosyal becerilerin kaybı
DSM-IV kriterlerine göre atism spektrum bozukluklar Yaygın Gelişimsel Bozukluklar ismi altında beş kategoriye ayrılır. Bunlar:
- Otizm
- Asperger Sendromu
- Rett Sendromu
- Çocukluk Dezintegratif Bozukluğı
- Başka türlü adlandırılmayan yaygın gelişimsel bozukluk (atipik otizm)
Bu beş kategori, semptomların ağırlığı konusunda farklılıklar gösterse de, bu teşhislerden birini almış bir çocuğun ihtiyaçları temel olarak benzer olacaktır.
Otizme ne sebep olur?
Son zamanlarda yapılan araştırmalar sadece bir tip otizm olmadığını ve otizme sebep olan tek bir sebep olmadığını ortaya koymuştur. Bazı ender görülen genetik bozuklukların tek başlarına otizme sebep olabileceği bulunmuştur. Ama çoğunlukla genetik bir yatkınlıkla, erken beyin gelişimini etkileyen çevresel risk faktörlerinin bir araya gelmesinin otizme sebep olduğu düşünülmektedir.
Bu çevresel faktörler genellikle doğum öncesi ve sırasında etkili olmaktadır. Annenin ve babanın yaşı, hamilelik sırasında geçirilen hastalıklar ve doğum sırasında yaşanan bazı sıkıntılar otizm riskini arttırdığı bilinen faktörler arasındadır. Ayrıca çocuğun beslenmesi ve erken dönem sosyal çevresi ve desteği de önemli olabilecek etmenler olarak öne sürülmektedir.
Otizm ne kadar sık görülür?
Nörobiyolojik bozukluklar alanında en sık rastlanan bozukluk olarak tanımlanan otizm spektrum bozukluklarının 150 çocukta bir çocuğu etkilediği düşünülmektedir. Tohum Otizm Vakfı’nın 2008 yılında yayınladığı Otizm Tarama Projesi Sonuç raporuna göre ülkemizde de benzer oranlar gözlemlenmektedir. Otizm spektrum bozuklukları genelde erkek çocuklarda daha sık görülmektedir.
Otizm Teşhisi Nasıl Konulur?
Sıklıkla, otizm teşhisinde ilk adımı ebeveynler atar. Çocuklarının göz teması kurmadığı ya da çağırılıca bakmadığı gibi semptomları farkeden ebeveynler bir uzmandan yardım isterler. Sonraki adımda bir çocuk ve genç pikiyatristi ile görüşülür . Uzman, çocuğun klinik görünümü, gelişim öyküsünü ve okuldan bilgiler alarak ve çeşitli belirti tarama formları ve testleri uygulatarak çocuk hakkında kapsamlı bir bilgi sahibi olur ve elde ettiği bilgiler doğrultusunda teşhisini koyar.
Otizm nasıl tedavi edilir? Tedavi edilebilir mi?
Otizm spektrum bozuklukları genelde tam olarak tedavi edilemez ama erken tanı ve erken yoğun tedavi büyük faydalar görülmektedir. Otizm spektrum bozukluğunda tedavi için ülkemizde üç yaklaşım vardır: özel eğitim, konuşma ve dil terapisi ve uğraşı terapisi.
- Özel eğitim ile çocuğun yaşına uygun özbakım ve zihinsel, sosyal becerileri kazanması amaçlanır.
- Konuşma terapisi ise sıklıkla iletişim sorunu çeken otizmli çocukların iletişim becerilerini geliştirmeyi amaçlar.
- Uğraşı terapisinde ise çocuğun ince ve kaba motor becerilerinin geliştirilmesi, el göz koordinasyonunun desteklenmesi ve denge ve koordinasyon yetilerinin ilerletilmesi hedeflenir.
Otizm spektrumu içerisinde olan bir çocuğunuz varsa nasıl davranmalısınız?
src="http://www.capitalotc.com/wp-content/uploads/2014/08/CHILDHOOD-DISABILITY.jpg" alt="" /> Eğer çocuğunuz otizm spektrumu içerisindeyse gelişimsel ihtiyaçları diğer çocuklardan farklı olacaktır. Çocuğunuzun durumu hakkında olabildiğince bilgilenin, böylece ileride daha çocuğunuz için daha sağlıklı kararlar verebilirsiniz. Aynı zamanda çocuğunuzun uzmanı olmaya çalışmanız da önemlidir. Çocuğunuzu neler sinirlendiriyor, neler sakinleştiriyor? Bunları öngörebilirseniz günlük hayatta yaşadığınız sıkıntıları en aza indirebilirsiniz. Son olarak çocuğunuzun farklılıklarını ve tuhaflıklarını kabul etmeye çalışın ve onu diğer çocuklardan farklı kılan özelliklerin tadını çıkarmaya çalışın. Ayrıca
- Günlük hayatta tutarlı ve düzenli olmanız ve çocuğunuza güvenli bir ortam sağlamanız,
- Sözel olmayan iletişim yöntemleri bulmaya çalışmanız ve çocuğunuzun duyusal ihtiyaçlarına duyarlı olmanız,
- Ve her çocuğun özel olduğunu unutmayıp kendi çocuğunuza özel bir tedavi planı oluşturmak için yardım olmanız otizm spektrumunda olan çocuğunuzun gelişimini ve günlük hayatta uyumunu destekleyecektir.
Yorumlar (0)
Yorum yapanları görebilmek ve yorum yapabilmek için üye girişi yapmanız gerekmektedir.