21-05-2007 |

Özel Eğitimde Oyun Ve Oyuncakların Önemi

Oyun, bütün cocuklar icin büyük bir gereksinimdir.Cocugun davranislari,düsünceleri ve genel gelisimi üzerinde,oyunun cok önemli etkileri vardir.Ayrica cocuklar,oyun yoluyla kendi dünyalarini denetleyebilme duygusunu da tadarlar.

Oyunun,özel egitim gerektiren cocuklarin gelisiminde yararli olabilmesi icin, öncelikle cevrenin zenginlestirilmesi ve iyi düzenlenmesine dikkat edilmelidir.Özürlü cocuklarin,oyuna baslama ve oyunu sürdürmede yardima ihtiyaclari vardir.Oyun oynama bicimleri,oyun icerikleri, saglikli cocuklarinkinden daha farkli oldugundan sunulan uyaricilardan alabildigince yararlanmasini saglayacak cevre sartlari düzenlenmelidir.Florey oyun oynamayan cocuklarin, yemek yemeyen ve uykuyu rededen cocuklar kadar endise verici oldugunu söylerken,oyunun sagligi icin en gerekli sartlardan biri oldugunu vurgulamaktadir.O halde, özürlü cocuklar icin oyunun önemi daha fazladir.

CEVRE DÜZENLEMESi VE SECiLECEK OYUNLAR-OYUN ARACLARI

Oyun cevresinin düzenlenmesinde esas amac,özürlü cocugun oyuna baslayabilmesini,oyunu sürdürmesini ve tekrar oynama istegini duymasini saglayacak bir cevre yaratabilmektir.Oyunu baslatmada,yetiskinin mutlaka yönlendirici rolü oldugu düsünülsede iyi düzenlenmis bir cevre her zaman cocuk icin daha fazla önem tasimaktadir.

Cevre düzenlenmesinde özürün tipi ve düzeyi önemli bir faktördür.Düzenlemede ortak özellikler olacagi gibi özür tipine göre özel düzenlemelerde gerekmektedir.Ortopedik özürlü cocuklar icin beden ve hareket gelisimini destekleyici oyunlar ve oyun araclari önemliyken, dil ve konusma bozukluklari olan cocuklar icin dil hareket gelisimini destekleyici oyun programlari ve araclari dikkate alinmalidir.Burada her özür gurubunu ilgilendirecek ortak özellikler sunulmustur.

Öğrencilere verilen dersleri MEBBİS'e otomatik aktarın.

1-özürlü cocuklar icin oyun ve oyun araclari seciminde,öncelikle duyu gelisimine (görme,isitme,dokunma,tatma ve koklama duyulari) önem verilmelidir.Secilecek oyun araclari ve oyunlarda da bu özellige dikkat edilmelidir.

2-Tüm cocuklar büyük kaslarinin gelisimini destekleyici hareketli oyunlara ve oyuncaklara ilgi duyarlar.Özellikle bazi özür gruplari icin bu oyunlar gereklidir.özürlü cocuk gruplarinda bu oyunlara ritim ve müzik calismalarinin da katilmasi ve birlikte uygulanmasi cok daha yararli olmaktadir .

3-Müzigin,bütün cocuklarin gelismelerindeki etkinligi ve uygulamasi,günümüz bati ülkelerinde vazgecilmez bir unsurdur.

Ülkemizde,cocuk egitiminde müzik henüz hak ettigi yeri almamistir.Ancak önemi daha cok anlasilmaya baslanmistir . Özürlü cocuklarin egitiminde ise müzige daha fazla yer verilmeli,müzik calismalarindan daha fazla yararlanilmalidir.Cünkü özürlü cocuklarla calismaya baslarken ilk iletisim cogu kez ritim ve müzik yoluyla kurulmaktadir.Konusmamizdaki ritim ve melodik özellik bile ,özürlü cocuklarda daha kolay uyarici rol oynar.Hemen hemen her oyuna ritim,müzik ve dinlenme calismalari katilabilir.

4-Karalama.boyama,kesme.yapistirma.koparma,katlama gibi el becerilerini ve sanat duygularini gelistirici calismalarin oyunlarin ve oyun araclarinin özürlü cocuklarin gelisiminde ve egitiminde büyük önemi vardir.Bu calismalarin bir kisminin müzik ve ritimle verilmesi daha yararlidir.

5-özürlü cocuklarin kendi özbakimlarini yapabilmeleri,bazi sosyal kurallari daha kolay ögrenebilmeleri,onlar icin planlanan oyunlardan ve oyun araclarindan dikkate alinmalidir.Bunun icin sembolik oyuna cesitli dramatizasyon calismalarinda daha fazla yer verilmelidir.

6-özürlü cocuklarin zihinsel gelisimlerini destekleyici oyunlarin onlari zorlayici ve uzun süre dikkat gerektirici olmasi önemlidir.Zihinsel gelisimini destekleyecek oyun ve oyun araclarinin gercek yasamla ilgili deneyimler olmasina özen gösterilmelidir.örnek olarak:cicekleri sulama,fazla su döküldügünde suyun kaptan tasmasi(hacim kavrami),kücük toplarin kücük delikten büyük toplarin büyük delikten gecirilebildigi oyunlar(büyük-kücük kavrami)ayni renkteki oyuncaklarin ayni renkteki sepete yerlestirilmesi(renk ile eslestirebilme),gibi benzer pek cok oyun cocugun günlük yasaminda kullanilabilecek deneyimlerdir.

Öğrencilere verilen dersleri MEBBİS'e otomatik aktarın.

7-Özürlü cocuklar icin düzenlenen oyun cevresinde,kum,kil,su,tahta gibi dogal oyun maddeleri ve ya hamur,plastirin gibi oyun malzemeleri mutlaka bulundurulmalidir.Özürlü cocuklar icin bu tür oyun ve oyun araclari;kücük kaslarin gelisimi duygularin disa yansimasi ve yaraticiliklarini gelistirme yönünden yararli olmaktadir.

YETiSKiNiN ROLÜ

Özürlü cocuklarla calisacak egitimcilerin,ilgili özür tipini ve özür grubundaki cocuklari cok iyi tanimalari gerekir.Bunun icin ilgili teorik ve uygulamali egitimden gecmis bu konuda yetismis,lisans egitimine sahip kisiler olmasi gerekmektedir.Egitimci özür tipine göre cocuklarin dikkat sürelerini,hangi dikkat asamasinda olduklarini,ilgi duyduklari oyun türleri ve oyun araclari,bunlarin planlanmasi ve uygulamasi,oyun gruplarinin özür tipi ve özür derecesine göre yapilmasi uygun sartlar saglandiginda normal cocuklarla bir arada oyun gruplari olusturabilme,konularinda kendi basina karar verebilecek,konularinda kendi basina karar verebilecek yeterlilik düzeyinde olmalidir.Bu sartlar saglandiktan sonra,egitimci asagidaki durumlari dikkate almalidir.

1-Özürlü cocuklarin bir oyuna baslarken,saglikli cocuklardan daha cekingen,daha pasif ve yönlendirmeye daha fazla ihtiyaclari oldugunu düsünerek,oyunu baslatici veya baslatmaya yardimci rol üstlenmelidir.Fakat bu rolde baskici ve gereginden fazla yönlendirici olmamalidir.

2-Cocuk,oyunu beklenilen süreden önce birakirsa,BASLAR BASLAMAZ SIKILIRSA;EGITIMCI OYUNU SÜRDÜRÜCÜ ROL ÜSTLENMELIDIR.Oyunda gerekli yerlerde cocuklari yönlendirici,dikkatleri dagildiginda tekrar ilgilerini toplayici yetenegi olmalidir.Cocuklarin oyundan ve oyun araclarindan hoslanmalarini saglayabilmeli ve ayni zaman da oyunun ögretme özelliginden yararlan malidir.

3-Egitimci,özürlü cocuklar grubu icin planladigi oyundan secilen oyun ve oyun araclarinin,özürlü cocugun hangi alanina katkisi olmasi gerektigini düsünerek planlama yapmali,oyunun sonucundan cocuklarin elde edecekleri kazanclari önceden amaclamalidir.

Performans Takip Formu (PKT) eğitmenleriniz internet üzerinden girsin, siz sadece çıktıları alın.

4-Özürlü cocuklarin algilama ve kavrama güclüklerini dikkate alarak oyunu ve oyun araclarini tanitmada daha farkli yöntemler kullanmalidir.

5-Egitimci,özürlü cocuklarin ,yerinde verilen ödüllerden ne kadar etkilendiklerini dikkate alarak,oyunun devam ettirilmesi ve oyuna ilgi duymalari bakimindan ödül ve cezayi yerinde kullanmalidir.

OYUN GRUBUNUN PLANLANMASI

1-Özürlü gruplar icin oyun olusturmada,özür tipi,özürün düzeyi önemlidir.Özürün agir düzeyde oldugu pek cok cocugu ayni oyun grubuna almak cocuklar icin cok fazla yarar saglamaz.Grup icerisinde özür derecesi daha hafif,diger cocuklara model olabilecek cocuklarda bulunmalidir.

2-Oyun gruplari olusturulurken,özürlü cocuklarin yaslari degil,gelisim düzeyleri dikkate alinmalidir.Ayni yas grubunda olan fakat özür dereceleri farkli cocuklar,oyun ve oyun araclarina ayni ilgiyi duymayacaklardir.Bir kismi cok ilgiliyken digerleri ilgisiz kalacaktir.

3-oyun gruplarindaki özürlü cocuklarin fiziksel gelisimleri yönünden de grubun homojenligi saglanmalidir.

4-Kaynastirma(entegrasyon):Özürlü cocuklar icin oyun gruplari olusturulurken, normal cocuklarinda gruba alinmasi veya özürlü cocuklarin normal cocuklar arasinda egitim görmesi önemlidir.Bugün bati ülkelerinde , okul öncesi ve okul caginda iyi düzenlenmis kaynastirma calismalari yapilmaktadir. Özürlü cocuk normal gelisim gösteren cocuklari model alabilecek kadar onlarla ne kadar SIK AYNI ORTAMDA BULUNURSA o kadar iyi gelisim gösterebilmektedir. Bugün ülkemizde kaynastirma calismalari oldukca yenidir.Bazi sartlar böyle bir calismaya yeterli imkan vermemektedir. Ayrica toplumumuz özürlü cocuklarin normallerle bir arada egitim görmesi konusunda henüz istenilen düzeyde bilinclendirilmemistir.Bu konuda cesitli calismalar yapilmakta bazi üniversitelere bagli kuruluslarda ve egitim kurumlarinda normallerle bir arada egitim uygulanmakta ve konu gittikce gelisim göstermektedir.

Performans Takip Formu (PKT) eğitmenleriniz internet üzerinden girsin, siz sadece çıktıları alın.

5-Oyun grubunda cinsiyet dagilimi:özürlü cocuklar icin olusturulan Oyun gruplarinda cinsiyet dagilimida dikkate alinmali,grupta her iki cinsiyettende cocugun bulunmasina özen gösterilmelidir.

6-Ailenin oyun grubuna katilimi:özürlü cocuklarin aileleri cocuklari ile nasil iletisim kuracaklari onlarla nasil oyun oynayacaklari konusunda yeterli bilgiye sahip olmadiklarindan endise icindedirler.Bu nedenle zaman zaman ailelerde oyun grubuna alinmalari evde sürdürecekleri egitim ve oyunda yol gösterici olacaktir.

OYUN SÜRESiNiN BELiRLENMESi

özel egitim gerektiren cocuklarin dikkat süreleri normal gelisim gösteren cocuklara göre daha kisadir. Bu nedenle cocuklarin hangi dikkat asamasinda olduklari degerlendirilerek,oyun süreleri belirlenmelidir.Belirlenen oyun süresini gerceklestirebilmek icin oyun siralamalarininda cocuklarin ilgisini cekebilecek düzeyde olmasi önemlidir.

AiLEYE ÖNERiLER

özel egitim gerektiren bir cocuga sahip olan anne baba, cocgu kez cocugun egitimi ile ilgili kisi ve kuruluslara gerektiginden daha gec basvurmaktadir.ülkemizde özel egitimin yeni gelismekte olan bir konu olmasi bunun en dogal nedeni olmustur.Ailelerde cocuklarinin özel ihtiyaclarini genellikle kendileri kesfetme yoluna gitmekte,kimi kez dogru uygulamalarda bulunurken bazi konularda da istemeden hatalar yapmaktadirlar.Özürlü cocuklarin evde oyunu icin ailelere verilecek bazi öneriler vardir.

1-cocuklari asiri koruyucu tutumdan kacinmali,cocugun oynarken kesfetmesini,ögrenmesini,oyundan zevk almasini saglamalidir.

2-Aile yasantisinda ,cocugun oyununa zaman zaman anne baba kardesler ve diger aile bireyleride katilmalidir.

3-Aile sosyal yasantisini devam ettirmeli,sosyal iliskilerin bir kisminda cocugunda bu ortamlardan yararlanmasi,baska cocuklarla,ailenin kontrolü icinde oyun kurmasi saglanmalidir.

4-Oyun ve oyuncak seciminde cocugun tercihine önem verilmeli,cocukla birlikte karar vermeye özen göstermelidir.

Kurumunuza ait program, modül sınırlamalarını siz değil, otomasyonunuz takip etsin.

5-Aile,cocugun özbakimini saglamasini bazi ev islerinde yardimci olmasini, oyun yoluyla gerceklestirmeye calismalidir.

6-Özürlü cocugun sanat egitimine,el becerilerini gerektiren ugrasilara ilgi duymasi oyun ve oyun yoluyla gerceklestirmeye calismalidir.

7-sanat egitimi icin evde müzigin ,cocuk icin ayri bir yeri olmali,dinleme ritim calismalari,ses üretme , sarki dinlemeve söylemeye cesaretlendirme ve benzeri calismalar aileye bir program icerisinde önerilmelidir.

8-cocugun evde ,eger ayrilabiliyorsa,ayri bir odasi olmali,bu mekan gelisimin en destekleyici bir bicimde oyun araclariyla donatilmali,cocugun cevreden olabildigince yararlanmasi saglanmalidir.

9-Cocugun evde kil,kum,su,tahta gibi dogal oyun araclarinda yararlanabilmesi icin mevcut imkanlar olabildigince degerlendirilmelidir:

Prof.Dr.Necate Baykoc DÖNMEZ ÖZEV

Yorumlar (2)

[ Üyelere Özel ] 13-06-2021 20:46:18

Özürlü diye bir terim kullanmışsınız. Bu çocuklar "Özür"lü çocuklar değildir. Yazılarınızı okumak istemiyorum bile.

[ Üyelere Özel ] 21-05-2007 21:56:40

beğendim..oyun konusu güzel toparlanmış...hazırlayana teşekkur...

Üyelik Gerekli

Yorum yapanları görebilmek ve yorum yapabilmek için üye girişi yapmanız gerekmektedir.

Okul Öncesi Öğretmeni

İş mi Arıyorsunuz?

Başka bir şehire taşınmayı düşünüyor, iş mi arıyorsunuz?

Artık bunları dert etmeyin! Hemen özgeçmişini doldur ve "İş Arıyorum" ilanı ver, kurumlar seni arasın. Hepsi bu...

Yenilenen EÇOP'u Denediniz mi?
Engelli Çocuklar Otomasyon Programı (EÇOP) yenilendi, Demo indirip anında, MEBBİS'den bilgilerinizi yükleyerek hemen kullanmaya başlayabilirsiniz.
ÜCRETSİZ demoyu hemen indirin ve yükleyin.
  • SINIRSIZ Kullanıcı ve Öğrenci
  • Veritabanı sunucu hizmeti
  • Uzak sunucuya otomatik yedekleme
  • E-fatura entegrasyonu
  • Web tabanlı (mobil uyumlu) veya Masaüstü kullanımı
  • MEBBİS otomatik veri alma ve aktarımı
  • Tüm formların otomatik hazırlanması
  • Yılsonu değerlerlendirme işlemlerinin tek tuşla yapılması
  • Faturaların otomatik üretilmesi ve hatasız MEBBİS'e aktarılması
  • Online teknik destek imkanı
  • Pratik ders yazılabilmesi
Ücretsiz İş İlanı
Özel eğitim ve sağlığın ortak paydası olan Rehabilitasyon.com adresinin sektöre özel iş veren ile iş arayan arasında ne kadar iyi bir köprü olduğunu görebilmeniz için çok kısa süreliğini ÜCRETSİZ bir İş İlanı verebilirsiniz.
İş Arayanlar

iş arayan 675 kişi var. Hemen irtibata geçerek personel eksikliğinizi tamamlayın.

Bugün

Elif A.
Büro Yönetimi ve Sekreterlik Meslek Elemanı

Bugün

Minay K.
Özel Eğitim Öğretmeni

Bugün

Musa E.
Okul Müdürü

2 gün önce

Nazife D.
Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi

Dün

Duygu U.
Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi