İşitsel Alanlardaki İşlevlerde Yetersizlik

İşitmeyle ilgili öğrenme güçlüğü olan çocuğun,işitme kanalı yoluyla öğrenmesi ketlenmiştir.Çocuk duyar,fakat duyduğunu yorumlayamaz .Keskinliği ölçen testlerde de anormallik göstermez .İşitsel algılamanın temel evreleri içinde ciddi olarak özürlü olan çocuk sık sık hatalı bir şekilde sağır yada işitmekte güçlük çeken biri olarak düşünülür oysa yapılan testlerde işitme problemi görülmez .Bu kargaşa işitsel algılamadaki iki yönlü işlemden kaynaklanmaktadır.İlk olarak çocuk işitsel uyarıcıyı almalı,sonra işitsel uyarıcıyla ima edilen söz arasında ilişki kurmalıdır.Çocuk basit isimleri kavrayabilir fakat eylem bildiren sözcükleri ,nitelikleri,duyguları ,düşünceleri kavrayamaz . Sık sık çocuğun duyduğu bazı sesleri yanlış algılamasıyla ilgili sorunlar vardır.Sesi düzgün olarak duymadığı için çocuğun doğru telaffuz etmede de sorunları vardır .Çünkü duylanı anlama ve işitsel uyarlamalara anlam verme yeteneğinde problemi vardır.Bir ses zemindeki diğer seslerden ayrılamazsa o zaman işitsel şekil zemin sorunu var demektir.Özellikle öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklarda görülen bu sorunları azaltmak için yapılabilecek etkinlikler:

• Kaba sesleri tanıması için çocuğa yardımcı olan herhangi bir etkinlik kullanılabilir.Çocuğa ses yapacak oyuncak,korna ,davul gibi oyuncaklar verilebilir
• Sese yada sesin yokluğuna tepki vermeyi gerektireren etkinlikler ,işitsel dikkat becerilerini geliştirmede çok yararlı olabilir.Meyve sepeti,yağ satarım bal satarım gibi çocuğun işitsel tepkiyle ilgilenmesini gerektirecek oyunlar çok yararlı olabilir.
• Gizli sözcük oyunu oynanabilir.Yetişkin çocuğun dinlemesi gereken bir sözcük seçer .Yetişkin sonra ,içinde o sözcüğün geçtiği bir öykü okur .Çocuk szöcüğü duyguğu zaman bir şekilde tepki verir.
• Seslerle görsel ip uçlarının bağlanmasını sağlayan sessiz film oynatılabilir.
• Kısa sorular sorulabilir.
• Çeşitli müzik araçlarıyla gözleri  bağlanarak sesin geldiği yönü söylemesi

çalşımaları faydalı olacaktır.Bu etkinlikleri yaparken çocuğa baskı yapmamak önemlidir.Çocuk yaptırılan etkinlikleri sevmelidir hoşlanmalıdır yorulduğunda etkinliğe ara verilmelidir.

Bireysellleştirilmş Eğitim Proğramını(BEP) kolayca hazırlayın.

İşitsel bellek dil sürecinin her bir yönü belli bir dereceye kadar belleğe dayandığından bu problemler dili öğrenmede problem yaratır.Dil öğrenilmişse bile pekişmiş bir şekilde yerleşmez.Sadece sesler belirlenip birbirinden ayrılmamalı ,tekrar kullanılabilmek üzere depolanmalıdır .Ciddi işitme bozuklukları hatırlama ve bellek sorunları içerir.Dil sürecinin her bir yönü belli bir dereceye kadar belleğe dayandığından bu problemler dili öğrenmede sorun yaratır .Çocuk karmaşık sözel yönergeleri kavramada yada sözcükler dizisini hatırlamakta zorluk çeker.

İŞİTSEL BELLEĞE İLİŞKİN ETKİNLİKLER:

• Çocuktan teneke,kutu yada cama vuruşlar yada el çırpma örüntülerini tekrar etmesi istenir ton ritim ve tempo değiştirilerek çeşitlilik sağlanabilir.
• Birkaç kelimelik kısa bir öykü anlatılıp çocuktan tekrarlanması istenir.
• Salata yada yemek yaparken konacak malzeme söylenir ve bilerek bir tanesi konmaz çocuktan unutulan malzemenin ne olduğunu bilmesi hatırlaması istenir.
• Sınıf arkadaşlarının aile üyelerinin doğum günün hatırlamaktan sorumlu tututlabilir kart yollamak yada armağan almak için daha önceden haber vermesi  istenebilir.
• Sabah  kalktığında çocuğa bir önceki gün yada bir önceki haftanın olayları sorulabilir.
• Çocuktan bir önceki gün ne giydiği bir akşam önce ne yediğini anlatması istenebilir.
• Gün sonunda çocuktan o gün duyduğu bir şeyi söylemesi istenebilir.
• Bir çok hayvanın adı söylenip çocuktan sırayla bu hayvanların seslerini çıkarması istenebilir.
• Çocuğa basit şiirler öğretilebilir.

İŞİTSEL ANLATIM DİLİNE İLİŞKİN ETKİNLİKLER:

1. Çocuk için sorun yaratan belirgin sesler bir ses kaydediciye depolanmalı ve çocuğa dinletilmelidir.kekeme ve artikülasyon bozukluğu olan çocuklarda da  uygulanır . Kayd edilenleri  dinleme problemin farkına vardırma ve sesleri tanıyıp ayırması için de önemlidir
2. Çocuk için zor sesleri söylerken çocuğun aynaya bakması sağlanabilir
3. Çocuğa resim öncesi ve resim sonrası neler olduğu anlattırılabilir
4. Tekerlemeler söyletilebilir.

İşitsel öğrenme güçlüğü olan çocukların kısaca sorunlarından v bu sorunları giderebilmek için evde ve okulda yapabileceğimiz basit etkinliklerden bahsettik dilerim faydalı olur

Öğrencilere verilen dersleri MEBBİS'e otomatik aktarın.

SELEN ÜSKÜPLÜ( İŞİTME ENGELLİLER ÖĞRETMENİ )
KOÇ,D.KATU DERS NOTLARI 2003 TRABZON